انتخاب تأمین کنندگان

طی سالیان گذشته، روش های زیادی برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان ارائه شده است. اما نکته ای که معمولاً از آن غفلت شده است، نقش اقلام خرید در این فرآیند است. هدف این مقاله، ارائه رویکردی جهت انتخاب تأمین کنندگان و تخصیص سفارشات خرید بر مبنای ماهیت اقلام خرید است. به این معنا که ماهیت اقلام خرید در فرآیند ارزیابی تأمین کنندگان و تخصیص سفارشات خرید نقش مستقیمی دارد. به این منظور، ابتدا اقلام خرید توسط تکنیک تجزیه و تحلیل حالات بالقوه خرابی و آثار آن (FMEA) بر مبنای مدل کرالجیک دسته بندی می شوند. سپس تأمین کنندگان با درنظر گرفتن ماهیت اقلام خرید (اقلام استراتژیک، گلوگاهی، اهرمی و عادی) طی چهار مرحله به ازای دسته بندی صورت گرفته ارزیابی و اولویت بندی می شوند. با استفاده از یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح تخصیص سفارشات خرید به تأمین کنندگان صورت می گیرد. در این پژوهش، از یک مثال کاربردی جهت تشریح مراحل رویکرد پیشنهادی استفاده شده است. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان می دهد که رتبه بندی تأمین کنندگان و تخصیص سفارشات خرید با درنظر گرفتن ماهیت اقلام خرید توانمندی بیشتری جهت مدیریت اقلام خرید و تأمین-کنندگان ایجاد خواهد نمود.

بررسی زنجیره تأمین معمولاً دو مشکل اساسی دارد. مشکل اول زمانی ظاهر می شود که تعداد تأمین کنندگان، محصولات و اقلام بسیار زیاد باشند. امروزه به خاطر پیچیدگی سیستم های تولیدی، تأمین کنندگان با محدودیت هایی مواجه هستند. این همان مشکل دوم است. یکی از محدودیت ها این است که تقاضاها باید توسط تأمین کنندگان به طور کامل ارضا شوند. در این مقاله، این مشکل از طریق خوشه بندی اقلام و تأمین کنندگان و نیز استفاده از روش TOPSIS حل می شود. روش پیشنهادی در شرکتی تولیدی به عنوان مطالعه موردی پیاده سازی می شود. در انتها نتایج به دست آمده از روش پیشنهادی با روش DEA که نتایج شان مشابه است، مقایسه می شود.

در دو دهه اخیر به کارگیری مفهوم مدیریت زنجیره تأمین در صنایع و موضوع انتخاب تأمین کننده، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. زنجیره تأمین عاملی حیاتی برای رقابت پذیری سازمان ها است. هدف این پژوهش بیان روشی ساختاریافته برای ارزیابی و انتخاب تأمین کننده است. بر این اساس و طی یک فرایند گام به گام تأمین کننده مناسب از میان تأمین کنندگان فروشگاه زنجیره ای رفاه قم در خصوص محصولات لبنی و نوشیدنی با استفاده از داده های مربوطه انتخاب میشود. جامعه آماری پژوهش، مدیران و کارکنان فروشگاه رفاه می باشد. لذا پس از مشخص شدن شاخص های کلیدی، به کمک روش AHP گروهی اوزان شاخصها را مشخص می کنیم. همچنین برای مقایسه و رتبه بندی تأمین کنندگان از روش QUALIFLEX استفاده خواهیم کرد که در تجزیه وتحلیل تصمیمگیریها به دلیل انعطافپذیری معیارهای چندگانه تصمیمگیری و اطلاعات ترتیبی مفید است. بر اساس نتایج پژوهش، رتبه بندی نهایی تأمین کنندگان در محصولات نوشیدنی به صورت C > A > D > B و رتبه بندی نهایی تأمین کنندگان در محصولات لبنی به صورت F > E > G است.

در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی چندهدفه، چنددوره ای، چندمحصولی برای مسأله انتخاب تأمین کنندگان و تخصیص سهم به آن ها با در نظر گرفتن تخفیف کلی، محدودیت فضای انبار و تقاضای احتمالی ارائه می شود. باتوجه به احتمالی بودن تقاضا، از روش برنامه ریزی محدودیت تصادفی برای تبدیل رابطه تعادلی موجودی به شکل احتمالی استفاده خواهد شد. در حالی که سیاست تخفیف باعث تشویق خریدار برای خرید بیشتر می شود ، محدودیت فضای انبار میزان خرید بیشتر را محدود می کند؛ بنابراین لازم است در مسأله انتخاب تأمین کنندگان و تخصیص سهم به آن ها با در نظر گرفتن تخفیف کلی، محدودیت فضای انبار نیز در نظر گرفته شود. همچنین لازم است برای مدل سازی مسأله چندهدفه، اولویت تصمیم گیرنده نسبت به اهداف مختلف در نظر گرفته شود؛ بنابراین در این پژوهش برای مدل سازی مسأله چندهدفه علاوه بر روش های معمولِ مدل سازی مسائل چندهدفه مانندLP متریک، از روش برنامه ریزی آرمانی و روش جدید برنامه ریزی آرمانی چندگزینه ای استفاده خواهد شد. همچنین مثال عددی با استفاده از سه رویکرد مدل سازی با در نظر گرفتن سناریوهای مختلف بررسی می شود. تفاوت سناریوها در اهمیت توابع هدف از نظر تصمیم گیرنده تعیین می شود. نتایج عددی نشان می دهد اگر اهمیت یک تابع هدف بیش تر شود، آن تابع هدف بهبود یافته است و توابع دیگر بدتر می شوند.

انتخاب تأمین کننده ی مناسب برای برون سپاری اکنون یکی از مهم ترین تصمیمات بخش خرید است. این تصمیمات بخش مهمی از مدیریت تولید و تدارکات برای بسیاری از بنگاه ها هستند. بعلاوه، تأمین کنندگان را می توان به صورت نسبی از دیدگاه های خوشبینانه و بدبینانه ارزیابی و انتخاب کرد. روش تحلیل پوششی داده ها برای اندازه گیری کارایی سیستم های تولیدی به کار می رود که ورودی های متعددی را مصرف می کنند و خروجی های متعددی را تولید می نمایند. در شرایط نرمال، مطلوب این است که ورودی های کمتری مصرف شوند و خروجی های بیشتری تولید شوند، زیرا این کار منجر به کارایی بالاتری می شود. این مقاله یک رویکرد جدید «تحلیل پوششی داده ها با مرز دوگانه» را برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان پیشنهاد می کند. رویکرد تحلیل پوششی داده ها با مرز دوگانه، می تواند بهترین تأمین کننده را در حضور محدودیت های وزنی، عوامل غیرقابل کنترل، و داده های اصلی و ترتیبی شناسایی کند. در این رویکرد، پیشنهاد می شود که هر دو کارایی خوشبینانه و بدبینانه نسبی را در قالب یک کارایی میانگین هندسی ادغام کنیم. کارایی میانگین هندسی نشان دهنده ی عملکرد کلی هر تأمین کننده می باشد. مشاهده می شود که کارایی میانگین هندسی قدرت افتراق بیشتری نسبت به هر کدام از دو کارایی خوشبینانه و بدبینانه دارد. یک مثال عددی کاربرد روش پیشنهادی را نشان می دهد.

یکی از چالش های موجود در طراحی سیستم های صنعتی، انتخاب بهینه تجهیزات از میان گزینه های موجود در بازار با قیمت و مشخصات فنی متفاوت است؛ زیرا استفاده از تجهیزات باکیفیت، هزینه فاز احداث را افزایش می دهد؛ ولی احتمال خرابی و به تبع آن، هزینه های کاهش ظرفیت و توقف سیستم در فاز بهره برداری را کاهش می دهد. این پژوهش، مدلی را برای انتخاب بهینه تأمین کننده تجهیزات سیستم چندحالته تغذیه آب (FWS) بویلر بازیاب حرارتی (HRSG) در شرکت مهندسی و ساخت بویلر و تجهیزات مپنا، برپایه محاسبه دسترسی پذیری و با هدف کمینه کردن کل هزینه های سیستم در دو فاز احداث و بهره برداری ارائه می دهد. به این منظور، نخست، بلوک دیاگرام قابلیت اطمینان سیستم ترسیم شده است؛ سپس احتمال قرارگرفتن سیستم در وضعیت های مختلف به کمک زنجیره مارکوف به صورت پارامتری، مدل سازی و نتایج آن در قالب مجموعه ای از محدودیت ها در یک مدل بزرگ برنامه ریزی ریاضی، تعبیه و به کمک نرم افزار GAMS حل شده است. پس از انتخاب تأمین کنندگان، تحلیل حساسیت پاسخ بهینه به تغییر پارامترهای اصلی انجام شده است.

انتخاب تأمین کنندگان یکی از مسائل مهم در حوزه ی مدیریت و بهینه سازی است که با اهداف مختلفی از قبیل کاهش هزینه، افزایش کیفیت تولید یا خدمات، کاهش ریسک مواجهه با کمبود و غیره مورد توجه پژوهشگران بوده است. در ادبیات موضوع مدلی برای در نظر گرفتن ریسک عدم تأمین در کنار اثر برند توسعه نیافته است. با الهام از همین حقیقت، این تحقیق مدل انتخاب تأمین کنندگان را با هدف بهینه سازی زمان تحویل و سود بصورت یک مدل برنامه ریزی ریاضی عدد صحیح مدلسازی خواهد نمود. برای حل مدل از داده های شرکت لوکاد استفاده شده و یک روش جدید بر مبنای الگوریتم جستجوی همسایگی توسعه یافت که در آن علاوه بر عملگرهای جستجو از یک رویکرد امتیازدهی برای هوشمندسازی انتخاب عملگرهای موجود استفاده شده است. بر اساس آزمون ویلکاکسون و نتایج محاسباتی مشخص گردیده است که جبهه ی پارتوی بدست آمده در مدل پیشنهادی، جواب های بدست آمده از مدل لوآن و همکاران (2019) را مغلوب می کند. تحلیل حساسیت انجام شده بر روی محدودیت بودجه مشخص نمود تغییرات بودجه بر روی سود نهایی تاثیر بیشتری نسبت به زمان تدارک دارد. همچنین شاخص های فاصله از ایده آل و تنوع جواب ها نیز شاخص های کمی بوده اند که در مقایسات بکارگیری شده اند.