اصطلاحنامه پزشکی فارسی

هدف: میزان همخوانی واژگان کلیدی مقاله های چاپ شده در مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی طی سال های 1387-1388 است. روش/رویکرد پژوهش: با روش تحلیل محتوا و با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته تعداد 1005 کلیدواژه از 269 مقاله در 58 عنوان مجله پزشکی فارسی دارای درجه علمی پژوهشی 1 و 2 از کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) از 1387 تا پایان 1388 بررسی شده است. یافته ها: در دو حوزه علوم پایه و بالینی، 5/38 درصد همخوانی کامل، 41 درصد همخوانی نسبی و 5/20 درصد فاقد همخوانی است؛ از نظر همخوانی کامل و نبود همخوانی میان کلیدواژه های مقاله های مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی، تفاوت معناداری وجود ندارد، اما از نظر همخوانی نسبی تفاوت معنادار است؛ همخوانی نسبی کلیدواژه های مقاله های مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی بیش از همخوانی کامل است. نتیجه گیری: وجود ناهماهنگی میان اصطلاحات مورد استفاده نویسندگان، نمایه سازان و جستجوگران اطلاعات ناشی از عوامل متعددی است که در مقاله به آن اشاره شده است.

یکی از تحولات اخیر در حوزه سازماندهی اطلاعات، ایجاد پیوند وارتباط میان پیشینه های فراداده ای بر اساس الگوهای مفهومی است. این امر زیرساخت های لازم برای پیاده سازی روش "داده های پیوندی" در فهرست های کتابخانه ای را فراهم می سازد. یکی ازجدیدترین الگوهای مفهومی ارائه شده توسط فدراسیون بین المللی انجمن ها و مؤسسات کتابداری، مدل مفهومی مرجع کتابخانه ای است. این پژوهش با هدف تعیین کارکردپذیری پایگاه اصطلاحنامه پزشکی فارسی مبتنی بر مارک ایران بر اساس مدل مرجع کتابخانه ای ایفلا انجام پذیرفته است. پژوهش با روش پیمایشی- تحلیلی- تطبیقی با رویکرد کیفی است. جامعه آماری متشکل از کل پیشینه های اصطلاحنامه پزشکی فارسی، موجود در نرم افزار جامع کتابخانه ملی (رسا) است که در زمان انجام پژوهش، شامل 9190 پیشینه بوده است. ابتدا ماتریس انطباق بین مدل مرجع کتابخانه ای با فرمت مستندات یونی مارک وسپس با فرمت مستندات مارک ایران، تهیه شد وپس از تایید توسط متخصصان، عناصر موجود در مدل مرجع کتابخانه ای کمی سازی شد. پس از آن، میزان انطباق ساختاری بر اساس اختصاص امتیازهای وزنی به عناصر مدل، محاسبه شد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS23 انجام شد. یافته ها نشان داد فرمت مستندات مارک ایران از لحاظ تعداد خصیصه های دارای معادل در مدل مرجع کتابخانه ای قابلیت انطباق 33/83 را دارد. اصطلاحنامه پزشکی فارسی از لحاظ ساختاری با مدل مرجع کتابخانه ای 29/83 درصد، انطباق دارد. عناصر مدل مرجع کتابخانه ای در فرمت مستندات مارک ایران در اصطلاحنامه پزشکی فارسی، هم از لحاظ تعداد هم از لحاظ نوع فیلد دارای انطباق قابل قبولی است.