مبانی فقهی سیاست جنایی در خصوص گستره مداخله حکومت در خشونت خانگی علیه زوجه با نگاهی به منابع دینی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
مسئله اصلی پژوهش، موضوع خشونت خانگی علیه زوجه، به عنوان یکی از چالش های بنیادین خانواده است که در مواردی، مداخله حکومت اسلامی را برای حفظ خانواده و عدالت الزامی می سازد. این پژوهش به بررسی مبانی فقهی سیاست جنایی اسلام در این زمینه پرداخته و به دنبال تبیین گستره و شرایط این مداخله بر اساس آموزه های اسلامی است. روش تحقیق این مطالعه، توصیفی- تحلیلی بوده و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، تحلیل متون فقهی و حقوقی، و بررسی داده های قرآن، احادیث و آرای فقها انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که در فقه امامیه، مقابله با انواع خشونت های جسمی، عاطفی، مالی و جنسی، ازطریق نصیحت، آموزش، اصلاح و مجازات های تعزیری، ضروری دانسته شده است. همچنین در موارد شدید و عدم کارآمدی اقدامات پیشگیرانه، طلاق قضایی، راه حل نهایی معرفی گردیده است. قواعدی چون «ولایت حاکم بر ممتنع» و «التعزیر بما یراه الحاکم» چهارچوب مداخله حکومت را مشخص می سازند. مفاهیمی همچون شقاق، ایلاء، نشوز و لعان نیز ضرورت مداخله برای حفظ عدالت را تأکید می کنند. در نتیجه ، مداخله حکومت در مقابله با خشونت، ابزاری است که علاوه بر رفع ظلم از زوجه، انسجام خانواده و عدالت اجتماعی را تأمین می کند. این مداخلات باید باتوجه به شرایط زمانه و در چهارچوب آموزه های اسلامی به گونه ای تنظیم شوند که ضمن حفظ حقوق افراد، نهاد خانواده را نیز تقویت کنند.