تبیین و تحلیل الگوهای سیاست عربی اردشیر بابکان و شاپور یکم و تداوم آن در دوره ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های تاریخی ایران و اسلام پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۵
183 - 207
حوزههای تخصصی:
با تشکیل شاهنشاهی ساسانی (224 م.) مناسبات اعراب با جهان ایرانی وارد مرحله تازه ای شد. اردشیر بابکان مؤسس این سلسله به تسخیر برخی از مناطق و شاهزاده نشین های عربی نظیر میشان پرداخت و در خاک بحرین واقع در کرانه های جنوبی خلیج فارس پیشروی کرد. جانشین وی شاپور یکم نیز با تداوم سیاست جهان گشایی سلف خود، شاهزاده نشین فتح ناشدنی الحضر را به زانو درآورد و به مناسبات مساعد با دولت عربی حیره در شمال شبه جزیره عربی ادامه داد. ارتباطات و روابط این دو فرمانروا با اعراب با توجه به اهدافی صورت گرفت که تا آخرین روزهای حیات سلسله ساسانی پابرجا ماند. به همین سبب شیوه برخورد بسیاری از شاهان بعدی این دودمان با طوایف و دولت های عربی در مواردی برگرفته از همان الگوی ارتباطی اردشیر و شاپور بود. این پژوهش بر آن است با بهره گیری از منابع مکتوب و شیوه پژوهش توصیفی،تحلیلی؛ پس از تبیین و تشریح روابط اردشیر بابکان و شاپور یکم با اعراب، درستی این فرضیه را نیز در بوته آزمایش قرار دهد، به ویژه آن که تحقیق در باب مناسبات شاهنشاهی ساسانی در زمان فرمانروایی نخستین شاهان این سلسله، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.