برچسب های کاربردی

برچسب زنی یکی از امکانات خردساختار است که فرهنگ نویس برای معرفی مؤلفه های صوری و معنایی واژه در اختیار دارد اگر هر مدخل را در قالب یک جفت صورت معنا در نظر بگیریم، آنگاه برچسب هایی که به اطلاعات نحوی و ساختاری واژه مربوط می شوند، از جنس صورت و برچسب هایی که به جنبه های معنایی و کاربردشناختی واژه می پردازند، از جنس معنا بوده و «برچسب های کاربردی» نامیده می شوند. پژوهش حاضر بر آن است تا با تکیه بر طبقه بندی نه گانه اتکینز و راندل، برچسب های کاربردی در سه فرهنگ یک زبانه فارسی (معین، معاصر و سخن) را واکاوی نماید. پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی توصیفی، شیوه های برچسب گذاری در پیکره پژوهش را بررسی کرده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در هر سه فرهنگ، برچسب «حوزه» کارآمدترین شیوه برای ارائه اطلاعات کاربردشناختی و نشان دارکردن عناصر فرهنگ محور بوده است. این در حالی است که از ظرفیت برچسب «سیاق» که به درجه رسمیت واحدهای زبانی دلالت دارد، در فرهنگ های نامبرده استفاده نشده و میزان رسمی بودن یا نبودن واژه ها را باید از سایر برچسب ها دریافت. در خصوص برچسب های کاربردی چندگانه، نکته حائزاهمیت درج نظام مند آنهاست، به گونه ای که کاربر فرهنگ بتواند اطلاعات کاربردشناختی لازم را به سهولت دریافت نماید. بررسی برچسب های کاربردی چندگانه با تکیه بر علوم رایانشی می تواند الگوهای تکرارشونده ای در شیوه درج آنها فراهم آورد، به این معنا که برخی از انواع برچسب های کاربردی احتمال وقوع نوعی دیگر را افزایش می دهند. این هم وقوعی ها در واقعیت های مربوط به زبان شناسی اجتماعی بسیار اهمیت دارند.