اجزاء اصلی و فرعی

چگونگی حشر در قیامت و اینکه معاد روحانی صرف است یا روحانی و جسمانی، و در صورت دوم، آیا عین اجزاء بدن دنیوی، در آخرت محشور خواهد شد یا مثل آن، از مباحث مهم مربوط به معاد در مذاهب اسلامی است. این مقاله، به با جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای به روش تحلیلی مقایسه ای در مقام پاسخ به این پرسش است که از منظر امامیه و ماتریدیه، در نشئه اخروی عین اجزاء اصلی و فرعی محشور می شود و یا مثل آن؟ هدف پژوهش، کشف اشتراکات و تمایزات بین این دو مکتب کلامی به منظور بستر سازی برای تعامل بیشتر و تقریب بین دو مذهب کلامی است. بر اساس یافته های این پژوهش، متکلمان امامیه یا به انتقال عین اجزاء اصلی و فرعی، و یا انتقال عین اجزاء اصلی و مثل اجزاء فرعی و یا به انتقال عین نفس و روح، و مثل اجزاء اصلی و فرعی معتقدند. ولی بیشتر متکلمان ماتریدی به دلیل اتّکا به ادله نقلی، فقط به حشر عین اجزاء اصلی و فرعی چه در جواز اعاده معدوم یا تجمیع اجزاء در قیامت معتقد هستند. قول «متکلمان فیلسوف مشرب امامیه» و «قائلان به جواز اعاده معدوم از مکتب ماتریدیه»، با یافته های علوم تجربی موافقت و سازش بیشتری به صورت حدسی و تخمینی دارد.