رابطه اخلاق و قدرت

تمرکز این مقاله بر ارزیابی وجهی از رابطه قدرت و اخلاق است که جنبه هایی از آن در سیره رسول اللّه (ص) متجلّی شده است. در تمامی تعاریفی که از قدرت، مبانی و اجزای آن، صورت گرفته «توان انجام تغییر و ایجاد تأثیر»، گزاره مشترکی به حساب می آید. فضایل اخلاقی نیز عنصر نیرومندی در «اثربخشی و اثرگذاری در روابط فردی و حیات اجتماعی» است که در پیوند با قدرت قرار گرفته و فصل مشترک آن دو محسوب می گردد. در مقاله پیشِ  رو با رویکرد توصیف و تحلیل تاریخی، این سؤال که فضایل اخلاقی پیامبر (ص) در امر رسالت چگونه قدرت آفرین واقع شد، بررسی شده است. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که «خُلق عظیم» رسول  اللّه (ص)، «تولید قدرت» نمود و در قالب «نیرویی اثربخش» در گرایش به اسلام، تحمل دشواری های پذیرش اسلام و همراهی با رسول  اللّه (ص) و همچنین در ایجاد تغییرات گسترده در جامعه جاهلی، متجلّی شد. در نتیجه، موفقیت حضرت محمد (ص) در به دست گرفتن ابتکارعمل و مهار نیرو و توان رزمی و اقتصادی مخالفان و در نهایت شکل گیری جامعه جدید، مبتنی بر هنجارها و ارزش های نوین دینی خود را نمایان ساخت.