معماهای اخلاقی

تضاد منافع و معماهای اخلاقی ناشی از آن، نقش تعیین کننده ای در رفتارهای غیراخلاقی حسابرسان مستقل ایفا می کنند. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی موقعیت های بروز تضاد منافع و معماهای اخلاقی برای حسابرسان مستقل، عوامل زمینه ساز این موقعیت ها و نیز روابط بین آنها است. نتایج این پژوهش از این جهت اهمیت دارند که برای یافتن راهکارهایی برای کنترل تضاد منافع حسابرسان مستقل و ارتقای جایگاه اخلاق در حرفه حسابرسی، بسیار حیاتی هستند. در انجام این پژوهش، از رویکرد اکتشافی روش پژوهشی آمیخته (کیفی-کمی) استفاده شده است. جامعه آماری در مرحله کیفی، خبرگان حوزه حسابرسی مستقل می باشد که بر اساس نمونه گیری نظری و پس از انجام 14 مصاحبه نیمه ساختاریافته، اشباع نظری حاصل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این مرحله، از روش تحلیل محتوی کیفی استفاده شد. در مرحله کمی، پرسش نامه ای بر اساس نتایج مرحله کیفی، طراحی و پس از استاندارد کردن آن از نظر محتوا و شکل، توسط یک نمونه تصادفی، شامل 153 نفر از اعضای جامعه آماری که حسابداران رسمی شاغل شریک و شاغل در استخدام مؤسسات حسابرسی می باشد، تکمیل گردید. در این مرحله، برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که تنگنا های درآمدی مؤسسه حسابرسی، عدم صلاحیت حرفه ای و عدم صلاحیت اخلاقی حسابرسان مستقل باعث می شود که حسابرسان مستقل هنگام اختلاف نظر با صاحبکار که بیم از دست دادن آن وجود دارد، هنگام مواجهه با فرصت های کاری نامناسب، هنگام اجرای فرآیند رسیدگی و هنگام مواجهه با چالش های انجام وظایف، درگیر تضاد منافع و مسائل اخلاقی ناشی از آن شوند.