بازیگران دفاعی- امنیتی مردم نهاد

لبنان در نیم قرن اخیر به دلایلی همچون وقوع جنگ داخلی (1989-1975)، تهاجم و اشغال خاک توسط رژیم صهیونیستی (2000-1982) و افزایش دخالت های قدرت های خارجی به یکی از کانون های بحران نیم قرن اخیر غرب آسیا تبدیل شده است. امری که پیامدهای بسیاری از جمله، ناپایداری نهاد دولت و افزایش کنشگری بازیگران دفاعی- امنیتی مردم نهاد را با خود به همراه داشته است. شکل گیری حزب الله لبنان در پرتو چنین تحولاتی قابل درک است و به مثابه پاسخی به بحران های امنیتی شکل گرفته در این کشور به شمار می رود. علاوه بر آن، مجاورت جغرافیایی لبنان با برخی از کانون های بحران غرب آسیا، موجب فراهم شدن فضای مانور وکنشگری منطقه ای برای حزب الله شد. این تحولات به تبدیل حزب الله لبنان به یک بازیگر تمام عیار سیاسی و منطقه ای در دو دهه گذشته منجر شده است. با این وصف، هدف از این پژوهش ارائه تحلیلی جامع از ماهیت حزب الله لبنان است. به این منظور، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از مفهوم بازیگران ترکیبی در پی پاسخ به این سوال است که نقش حزب الله لبنان به عنوان یک بازیگر دفاعی- امنیتی مردم نهاد در منطقه غرب آسیا چه بوده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که حزب ا لله به واسطه انجام کارویژه های ترکیبیِ شبه دولتی (تأمین امنیت داخلی، ارائه خدمات اجتماعی و مشارکت در ساختار سیاسی) و فرادولتی (مشارکت در جنگ سوریه و سازماندهی گروه های عرب زبان محور مقاومت) نقش مهمی در تحولات غرب آسیا ایفا کرده است.