خانه هنرمندان

معماری خانه اعیانی اصفهان در دوره پهلوی اول، به واسطه گذار از قالب سنتی به معماری غربی حائز اهمیت بسزایی است. ساختار پلان در بناهای این دوره تغییر یافته و میتوان نظریات شکلی متفاوتی را در معماری مسکونی این دوره مشاهده نمود. یکی از این نظریات؛ نظریه روانشناسی گشتالت است. تحلیل آن می تواند ساختار شکلی کالبد بناها را بر مبنای نظریه ای خاص نمایان سازد. قوانین گشتالت به شکل مستقیم از نحوه قرارگیری فضاها، شکل پیرامونی و ابعاد آنها، نسبت پر و خالی و نوع ترکیب بندی فضا تاثیر پذیر است. پژوهشگران دیگر ساختار پلان خانه های پهلوی اول را از دیدگاه اجتماعی و تاریخی و تزئینات بررسی نموده اند، لیکن از منظر شکلی بر ساختار کالبدی در قالب نظریه گشتالت مورد بررسی قرار داده نشده است. این مقاله با رویکردی نو قوانین گشتالت را برای نخستین بار بر ساختار پلان خانه ی اعیانی پهلوی هنرمندان اصفهان مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد. داده های این پژوهش به روش کتابخانه ای، میدانی و مصاحبه با استادکاران سنتی گردآوری شده است. این نگارش به کمک مدل سازی نمونه و تحلیل داده ها تلاش دارد، تاٌثیر قوانین گشتالت را بر پلان خانه اعیانی پهلوی هنرمندان (محتشمی) مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. در این پژوهش ابتدا به ساختار پلان بناهای پهلوی اول، نظریه گشتالت و قوانین موجود در آن پرداخته و سپس نمونه مطالعاتی را مدل سازی و در نهایت میزان وجود و یا عدم وجود این قوانین بر روی ساختار خانه را تحلیل نموده است. بررسی های انجام شده آشکار ساخت اصول و قوانین روانشناسی گشتالت در نحوه قرارگیری فضاها شکل پیرامونی و ابعاد آنها نسبت پرو خالی بودن فضاها و نوع ترکیب بندی آن در پلان خانه های پهلوی اول اصفهان بکار گرفته شده است.