سیاستگذاری انرژی

این مقاله در مورد چالش های احداث نیروگاه در ایران از جمله کمبود بودجه دولتی و انتقال دانش فنی بحث می کند. برای رفع این مسائل، پروژه های نیروگاهی در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته است. با این حال، سرمایه گذاری بخش خصوصی راکد شده و منجر به کمبود بالقوه برق در آینده شده است. هدف این مقاله شناسایی چالش های پیش روی بخش خصوصی و پیشنهاد بسته های سیاستی برای تشویق سرمایه گذاری است. این تحقیق یک تحقیق توصیفی و تحلیلی است که با هدف ارتقای سهم بخش خصوصی در ساخت و توسعه نیروگاه های حرارتی انجام شده است. همچنین از رویکرد مطالعه موردی، مصاحبه با کارشناسان و تحلیل محتوای گزارش ها و اسناد موجود استفاده می کند. این مطالعه با توصیه های سیاستی بر اساس چالش ها و راه حل های شناسایی شده به پایان می رسد. تجزیه و تحلیل موضوعی برای پردازش داده ها استفاده می شود و قابلیت اطمینان از طریق فرآیندهای ساختار یافته و بررسی توسط اساتید تضمین می شود. نتایج حاکی از آن است که مهم ترین چالش ها، ناتوانی شدید وزارت نیرو در پرداخت مطالبات خرید برق تکلیفی نیروگاه های خصوصی، جریان مالی ناکارامد در صنعت برق و افزایش غیررقابتی هزینه احداث و بهره برداری از نیروگاه حرارتی بوده و در راستای مقابله با چالش های مذکور، راهکارهای اصلاح نظام تعرفه گذاری برق در بخش خانگی، اصلاح نظام تعرفه گذاری برق در صنایع پرمصرف (بالای 5 مگاوات) و صادرات محور و ایجاد نظام قیمت گذاری تجهیزات انحصاری و تفکیک ارزی-ریالی قیمت تجهیزات در قرارداد پیشنهاد می شود.

 در سال های اخیر افزایش تقاضای انرژی و حکمرانی توسعه پایدار، ضرورت مطالعه رفتار مصرف انرژی را دو چندان کرده است. پژوهش حاضر با اتخاذ یک رویکرد کیفی و انجام 60 مصاحبه نیمه ساختاریافته با شهروندان در مناطق مختلف کشور به بررسی عوامل مؤثر بر رفتار مصرف انرژی (برق) در کشور پرداخته است و با انجام تحلیل محتوای کیفی (مشتمل بر 3 مقوله اصلی و 10 مقوله فرعی)، به یک الگوی تحلیلی دست یافته که از لایه های فردی رفتار شروع شده و با عبور از سطوح اجتماعی به زمینه های گسترده تر مؤثر بر رفتار مصرف انرژی می رسد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که رفتار مصرف انرژی در کشور، برآمده از عوامل انسان ساز و نیز عوامل طبیعی مهمی بوده و صِرف توجه به ابعاد فردی، در سیاستگذاری رفتار مصرف انرژی اثربخش نخواهد بود و ایجاد سیاست های مداخله ای ترکیبی از ابعاد احصا شده امری ضروری است. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، 8 گزاره نظری در خصوص عوامل مؤثر بر مصرف انرژی افراد در کشور تدوین شد.