آستانه های سود

در پژوهش های مختلف به شیوه های متفاوتی اقدام به سنجش مدیریت سود شده است. یکی از این شیوه ها، توزیع سود است که به دستیابی یا پیشی گیری از آستانه خاصی از سود اشاره دارد. افزایش کیفیت حسابرسی می تواند موجب بهبود در کیفیت اطلاعات گزارش و بخصوص سود حسابداری شود. بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین احتمال دستیابی به آستانه های خاصی از سود (شامل اجتناب از زیان، اجتناب از کاهش سود و اجتناب از سود غیر منتظره منفی) و کیفیت حسابرسی (شامل اندازه مؤسسه، دوره تصدی حسابرس و امتیاز کنترل وضعیت و کیفیت حسابرسی) می پردازد. برای این منظور اطلاعات مربوط به 101 شرکت برای سال های 1384 تا 1390 گردآوری و تجزیه و تحلیل شد. یافته های حاصل از این بررسی نشان داد که بین احتمال مدیریت سود با هدف دستیابی یا پیشی گیری از سود سال قبل و اندازه مؤسسه حسابرسی و امتیاز کنترل وضعیت و کیفیت حسابرسی رابطه منفی و معناداری وجود دارد؛ اما رابطه معناداری بین کیفیت حسابرسی و آستانه های اجتناب از زیان و اجتناب از سود غیرمنتظره منفی یافت نشد.

تحقیق حاضر با مقایسه توزیع فراوانی تجربی و مورد انتظار یک نمونه، شامل 3394 شرکت-سال از سودهای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در یک دوره 11 ساله، شواهدی ارائه می دهد که مدیران برای اجتناب از زیان اقدام به مدیریت سود می کنند. بررسی توزیع تجربی سودهای شرکت های عضو نمونه تحقیق که بر جمع دارایی های ابتدای دوره شان تقسیم شده است به لحاظ گرافیکی و آمار استنباطی یک ناهمواری شدید را در فواصل مجاور سود صفر نشان می دهد. در این توزیع، فراوانی سودهای کمتر از پنج هزارم مجموع دارایی ها در حدفاصل راست سود صفر به طور غیرعادی بالا و فراوانی زیان های کمتر از پنج هزارم در حد فاصل چپ آن به طور غیرعادی پایین است که نشان می دهد برخی از شرکت هایی که یک زیان اندک داشته اند آن را به سمت بالا دستکاری کرده اند تا از گزارش زیان اجتناب کنند. بررسی بیشتر نشان می دهد که مدیران به منظور اجتناب از زیان، سود خود را از طریق دستکاری جریان های نقدی عملیاتی و سرمایه در گردش مدیریت می کنند. در این مطالعه، شواهدی در خصوص مدیریت سود به منظور اجتناب از کاهش سود دوره جاری نسبت به سود دوره قبل، یافت نشد.