تشخیص اخبار جعلی

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی نقش سواد سلامت در ارتقای توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 در بین دانشجویان دانشگاه رازی است.روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه تشکیل می دهند (10570 نفر) که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی 371 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد سواد سلامت و پرسشنامه محقق ساخته توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 بر اساس بیانیه ایفلا (2021) استفاده شده است. روایی ابزارها با نظر متخصصان و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که سطح سواد سلامت دانشجویان بالاتر از مقدار متوسط (80/3) و توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 (26/3) دانشجویان نیز اندکی بالاتر از سطح متوسط است. همچنین بین میزان توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 و سواد سلامت رابطه مثبتی وجود دارد و سواد سلامت با ضریب مسیر 33/0 بر متغیر توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 تأثیر دارد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بین سواد سلامت و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با بیماری کووید19 رابطه مثبت وجود دارد، باید آموزش و اقدامات لازم در جهت ارتقای سواد سلامت دانشجویان صورت گیرد تا بتوان به ارتقا مهارت های تشخیص اخبار جعلی بیماری کووید19 دانشجویان کمک نمود. نتایج این پژوهش می تواند در برنامه ریزی های آموزشی دانشگاه ها مورداستفاده قرار گیرد.

مقدمه: یکی از رویکردهای ایمن سازی جامعه در برابر همه گیری اطلاعات در بحران ها، افزایش سواد رسانه ای است. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین سواد رسانه ای و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز 7494 نفر، و حجم نمونه 367 نفر بود. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامه های "سواد رسانه ای" (آلفای کرونباخ 0/738) و "توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19" (آلفای کرونباخ 0/864) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS 26 تحلیل شد. یافته ها: در این پژوهش، 42/2 درصد مرد و 57/8 درصد زن بودند. سواد رسانه ای مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز نشان دهنده سواد رسانه ای کافی (66/1 تا 84) آنان است. میانگین توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 و تمامی مؤلفه های آن در دانشجویان این دانشگاه از حد متوسط بیشتر است. بین دانشجویان زن و مرد و بین دانشجویان سطوح مختلف تحصیلی از لحاظ سواد رسانه ای، تفاوت معنی دار وجود داشت. توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان زن و مرد و در سطوح مختلف تحصیلی معنی دار نبود. نتیجه گیری: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز دارای سواد رسانه ای کافی هستند و می توانند اخبار جعلی را تشخیص دهند. ایجاد فضایی برای مشارکت دانشجویان در تولید و انتشار اخبار و محتواهای علمی و آموزشی معتبر در حوزه کووید-19 پیشنهاد می شود.