روستاهای شهرستان ماسال

تدوین سیاست گذاری های اصولی از جمله مسائل مهم کشاورزی است که با توجه به جمعیت روستایی کشور و تخصصی شدن تولیدات کش اورزی در شکوفایی اقتصاد و توسعه کش اورزی نقش به سزایی دارد. پژوهش حاضر در ص دد بررسی نقش سیاست-گذاری های حمایتی زراعی در تح ولات اقتصادی روستاهای شهرستان ماسال بعد از انقلاب اسلامی و ارائه راهکارهایی برای بهب ود وضعیت این سیاست گذاری های در شهرستان ماسال، تحولات و حفظ کاربری زمین، آشنایی کشاورزان با روش های جدید کش اورزی، افزایش میزان تولید در واحد سطح و در نتیجه افزایش درآمد، کاهش هزینه ها و ارتقای سط ح زندگی آن ها می باشد. شه رستان ماسال دارای پتانسیل های زیادی در زمینه فعالیت های زراعی می باشد. اما متأسفانه در برنامه های توسعه و سیاست-گذاری های اقتصادی به بخش کشاورزی این شهرستان بسیار کم توجهی شده و در نتیجه کشاورزان بخصوص روستاییان کشاورز با مشکلات جدی روبرو می باشند که ضرورت توجه به بخش کشاورزی در برنامه های توسع ه و ضرورت جهت گیری اهداف طرح های پژوهشی را به این بخش ایج اب می کن د. روش بررسی در این پژوهش مبتنی بر رویک رد توصیفی - تحلیلی می باش د. جهت بررسی وضعیت سیاست گذاری های حمایتی زراعی از عواملی مانند: عامل موقعیت، سط ح اج را، فاصله و دوری یا نزدیکی به مراک ز بازاری استف اده ش ده اس ت. نتایج حاص ل از این پژوهش بی انگر این است که اعم ال سیاست گذاری های حمایتی زراعی باعث حفظ 18/52 درصد کاربری اراضی زراعی، افزایش 2 برابری سطح کشت دوم نسبت به سال 1380، افزایش درآمد و کاهش 25 درصدی هزینه ها در روستاهای شهرستان ماسال شده است.

امروزه بازگشت شهرنشینان به روستاها، تحت عنوان مهاجرت معکوس یا شهر گریزی با شدت و آهنگ رشد سریع‌تری نسبت به گذشته بوده که قطعا اثراتی را بر روستاها دارد. یکی از مهمترین آنها، تغییرات مسکن روستایی می­باشد. هدف اصلی تحقیق، شناسایی و سنجش پیامدهای مهاجرت معکوس بر مسکن روستایی با مطالعه موردی روستاهای بخش مرکزی شهرستان ماسال است. پژوهش به روش آمیخته (کیفی-کمی) با هدف کاربردی و روش ترکیبی (اکتشافی و تجربی) انجام شده است، ابتدا عوامل اولیه استخراج شده از مطالعه کتابخانه­ای به همراه عوامل احصاء شده از 20 مصاحبه­ ساختاریافته؛ توسط10کارشناس مورد تحلیل محتوایی (CVR) قرار گرفته و نهایتاً عوامل نهایی در قالب پرسشنامه توسط نمونه آماری ارزیابی شده است. در حالت کلی، جامعه آماری این تحقیق را روستاهای بخش مرکزی شهرستان ماسال تشکیل می­دهد که به روش ترکیبی تعداد 6 روستا به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. در حالت اخص ، جامعه آماری این پژوهش به دو بخش کیفی و کمی تقسیم‌بندی می‌شود. در بخش کیفی (مصاحبه)، متخصصین و خبرگان به روش انتخابی و در ادامه به روش گلوله برفی تعیین و به‌صورت هدفمند مورد پرسشگری قرار گرفتند (20 کارشناس) و در بخش کمی (پرسشنامه)، جامعه آماری تحقیق ساکنان روستایی بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعیین حجم شده (352 نفر از ساکن روستاهای مورد مطالعه) و به روش تصادفی طبقه­بندی شده (متناسب با جمعیت هر روستا) نمونه­برداری شدند. با توجه به آمیخته بودن پژوهش، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در دو مرحله صورت پذیرفت. در مرحله نخست تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA انجام شد. در مرحله دوم، برای تحلیل روایی پرسشنامه و نهایی کردن اثرات شناسایی شده، از روش تحلیل محتوایی CVR، جهت سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کورنباخ و جهت سنجش اثرات مهاجرت از روش ساختاری حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد. در همین خصوص نتایج تحقیق بیانگر این امر است که بیش از نیمی از گویه­های احصاء شده (23 از 45) به تغییرات کالبدی مسکن روستایی اشاره دارد اما به لحاظ تکرار شاخص­ها از نظر مصاحبه­شوندگان، شاهد پراکندگی در تمامی ابعاد می باشد . با این وجود گویه­ها و تکرار آنها نشان از مثبت بودن نقش مهاجرت در تغییر مسکن روستایی است. بگونه­ای که از بین 45 گویه احصاء شده (اثرات مهاجرت بر مسکن روستایی)، 25 گویه با مجموع 100 مرتبه تکرار، جزو اثرات مثبت مهاجرت معکوس بر مسکن روستایی و در مقابل 20 گویه با مجموع 67 مرتبه تکرار، جزو اثرات منفی مهاجرت بر مسکن روستایی می­باشند. همچنین نتایج ارزیابی پرسشنامه­ها حاکی از تاثیرگذاری مهاجرت به مسکن روستایی است بگونه­ای که حدود 68 درصد نمونه آماری تحقیق (روستائیان)، تأیید کردند که مهاجرت باعث تغییر در مسکن روستایی شده است و 14 شاخص بررسی‌شده ، روی هم رفته 793/0 از اثرات مهاجرت بر مسکن روستایی را تبیین می­کنند.