روایت پژوهی و تجارب

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تکوین هویت حرفه ای یک معلم انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر روایت پژوهی تجارب معلم(پژوهشگر) با رویکرد خود زیست نگارانه می باشد. با توجه به روش پژوهش جامعه و نمونه پژوهش را داستان های زندگی راوی(پژوهشگر) تشکیل می دهد. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق روایت های محقق از دوران زندگی، تحصیل و اشتغال به کار بوده که بر اساس اصول روایت پژوهی کلاندینین و کانلی (2000) مبتنی بر تمرکز روایت بر سه عنصر زمان، مکان و تعاملات، داستان زندگی بازداستان سرایی شده است. جهت بررسی روایی و پایایی یافته ها از دو روش مثلث سازی و داوری گروهی استفاده شده است. بررسی سیر روایت ها نشان داد که تکوین هویت حرفه ای معلم از مراحل؛ سلبی فردی، زیگزاکی، سلبی اجتماعی و ایجابی تبعیت می کند. همچنین عوامل مؤثر بر تکوین هویت حرفه ای معلم در چهار بُعد؛ فردی و خانوادگی(مشتمل بر مؤلفه های تحصیلی، شخصیّتی، وقایع زندگی، فضای خانواده، باورها و تعاملات)، عوامل مرتبط با دوران تحصیل(مشتمل بر مؤلفه های تعاملات، بُعدرفتاری، زمینه ای، برنامه درسی رسمی و برنامه درسی پنهان)، عوامل مرتبط با دوران اشتغال به کار(مؤلفه های رفتاری – مدیریتی، زمینه ای، نظارتی و آموزشی) و بُعد اجتماعی- سیاسی(مشتمل بر مؤلفه های اجتماعی و سیاسی) سازمان یافت. نتایج نشان داد که هویت حرفه ای معلم یک امر پویاست و در طول زمان تغییر کرده و عوامل زیادی بر آن مؤثر می-باشد.