کسب وکارهای پلتفرمی

استراتژی هم آواسازی فرآیند رهبری شبکه ای از مکمل ها برای دستیابی به یک هدف جمعی در کسب وکارهای پلتفرمی است. هدف پژوهش حاضر گونه شناسی نظریات شکل دهنده استراتژی هم آواسازی در کسب وکارهای پلتفرمی است. پژوهش حاضر از منظر هدف بنیادی، از منظر رویکرد کیفی، از منظر جمع آوری داده ها اسنادی و از نوع مطالعات کتابخانه ای بوده است. استراتژی پژوهش مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی است. در این پژوهش، با استفاده از جستجوی نظام مند مطالعات مرتبط با استراتژی هم آواسازی در پایگاه های معتبر بین المللی استخراج شده و درنهایت 48 مطالعه برای بررسی های نهایی شناسایی شدند. در پایان، 25 نظریه مبنایی شکل دهنده استراتژی هم-آواسازی در قالب 4 رویکرد انتخاب طبیعی (ذینفعان، هزینه مبادله، نظریه بازی ها، مزیت مقیاس و صرفه ناشی از تنوع)، رویکرد اقدام جمعی (اکوسیستم ها، شبکه، اتحاد استراتژیک، مبادله اجتماعی و نوآوری باز)، رویکرد سیستمی/ساختارگرایی (یادگیری استراتژیک، سیستم ها، سیستم های مدولار، سیستم های پیچیده انطباقی، انتخاب واقعی، معماری و عدم تقارن اطلاعات) و رویکرد اقدام استراتژیک (قابلیت های پویا، رهبری استراتژیک، هم آواسازی منابع، مبتنی بر منابع باز، خلق ارزش مشترک، مدیریت مرزهای سازمانی، ارتباطات استراتژیک و مدیریت ادراک) شناسایی و دسته بندی گردید.

مقدمه: سازمان های دوسوتوان به خوبی پارادوکس ها را مدیریت می کنند و هم زمان از کشف و بهره برداری، تغییر و ثبات، کارایی و انعطاف پذیری و دوقطبی های مانند آن ها بهره می گیرند. این پژوهش با تمرکز بر پلتفرم های آنلاین صنعت گردشگری به دنبال تبیین رابطه بین متغیرهای یادگیری اکتشافی و دوسوتوانی سازمانی است که به تازگی اهمیت بالایی یافته اند. همچنین، اثر متغیر میانجی نوآوری باز و تعدیل گر گرایش به کارآفرینی را در این رابطه بررسی می کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین یادگیری اکتشافی با دوسوتوانی سازمانی با درنظر گرفتن نقش تعدیل گر گرایش به کارآفرینی در پلتفرم های صنعت گردشگری بود.روش شناسی: این پژوهش از نظر پارادایم، اثبات گرایانه و از منظر هدف، کاربردی است. پژوهش، رویکرد کمّی دارد و از نظر روش گردآوری اطلاعات، توصیفی - پیمایشی و از منظر زمانی یک پژوهش مقطعی است. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه صورت گرفته است. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه به وسیله خبرگان و روایی سازه آن به وسیله روایی همگرا و واگرا مورد تأیید قرار گرفتند. در این راستا، ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب بخش های مختلف پرسشنامه، اعداد بالای ۷/۰ را نشان دادند. جامعه این پژوهش شامل کلیه کسب وکارهای پلتفرمی فعال در حوزه رزرو آنلاین مستقر در شهر تهران بودند. با توجه به فرمول کوکران، تعداد 44 کسب وکار به صورت تصادفی ساده (از طریق قرعه کشی) به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه پژوهش برای پاسخگویی در اختیار ۱ تا ۵ نفر از افراد کلیدی این کسب وکارها با جایگاه سازمانی مرتبط با موضوع پژوهش، مانند واحدهای تحلیل کسب وکار، برنامه ریزی، مدیران محصول و بازاریابی، قرار گرفت. در نهایت، 104 پرسشنامه جمع آوری شد که در نهایت با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، این داده های گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین یادگیری اکتشافی و دوسوتوانی سازمانی رابطه وجود دارد. علاوه بر این، نوآوری باز از یادگیری اکتشافی تأثیر پذیرفته و بر دوسوتوانی سازمانی اثر می گذارد؛ نقش میانجی آن نیز تأیید شد. اما، نقش تعدیل گر گرایش به کارآفرینی در رابطه بین نوآوری باز و دوسوتوانی سازمانی تأیید نشد.نتیجه گیری/ دستاوردها: یافته های پژوهش، نقش یادگیری سازمانی و گرایش به کارآفرینی را در دوسوتوانی سازمانی در پلتفرم های صنعت گردشگری را برای سیاست گذاران آشکار نمود. در واقع، این پژوهش نشان می دهد که جهت خلق دوسوتوانی، لازم است پلتفرم های صنعت گردشگری سازمانی بر توسعه یادگیری اکتشافی، تمرکز و سرمایه گذاری کنند. البته، این یادگیری اکتشافی بایستی با عبور از مسیر نوآوری باز به دوسوتوانی سازمان تبدیل شود. از این رو، این پلتفرم ها بایستی شاخص هایی نیز برای سنجش و پایش حرکت یادگیری اکتشافی در مسیر مناسب تعریف کنند.