مطالعه روندهای مشاغل مبتنی بر فناوری اطلاعات: شواهدی از تأثیر تحولات فناوری اطلاعات بر تغییرات مشاغل در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تداوم و تغییر اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲
229 - 247
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: با گسترش تکنولوژی و فنّاوری در سطح جهانی، برهه جدیدی از فرصت های شغلی مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات ایجاد شده و چالش هایی را پیش روی بازار کار کشور قرارداده است. شناخت این تحوّلات از حیث علمی و فرصت های سیاستی اهمّیت دارد. هدف اصلی مطالعه، بررسی دگردیسی مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در کشور است. روش و داده ها: ازآنجا که در این پژوهش تحوّلات مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات مدنظر بوده، علاوه بر استفاده از منابع داده ای موجود مانند اطلاعات سرشماری های کشور، از روش های اسنادی- تحلیلی و تکنیک مصاحبه ساخت یافته نیز استفاده شده است. یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد که به دنبال موج گسترده تغییرات مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در کشورهای مختلف جهان، کشور ما نیز در دو دهه گذشته، تحوّلات قابل ملاحظه ای را در این زمینه تجربه کرده است. شیوه دورکاری، وجود کسب و کارهای نوین دیجی کالا و اسنپ، نمونه هایی از دگردیسی در حوزه فنّاوری های نوین در ایران هستند. بررسی تغییرات ساختار طبقه بندی مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در سال 1395 در مقایسه با سال 1375 نشان می دهد در گروه اصلی متخصصان، 9 عنوان شغلی و در گروه اصلی تکنسین ها و کمک متخصصان، 12عنوان شغلی به گروه واحد ها اضافه شده است. بحث و نتیجه گیری: تأثیر و سرعت تغییرات در مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در کشور چشمگیر و محسوس بوده است. مطالعه عوامل پیشران و سنجش میزان تحقق نقاط عطف پیش بینی شده در زمینه دگردیسی مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در ایران به ویژه در سطح استان ها تا پنج سال آینده از جمله پیشنهادات تحقیقاتی این مطالعه هستند. پیام اصلی: به کارگیری فناوری اطاعات در بخش های دولتی، کسب و کار، مبادلات بین المللی و داخلی سبب تحولات اساسی در اقتصاد کشور شده است. شتاب بخشیدن به مسیر تحولات و بروز رسانی فناوری های نوین در حوزه مشاغل و پیوستن به جرگه اقتصاد جهانی، مهمترین پیام سیاستی مقاله است.