رفتارهای سایشی

فرهنگ سازمانی یکی از عوامل پرکشش شکل دهنده عملکرد فردی و سازمانی است که اگر درگیر مسائل مخرب و منفی شود، آثار زیان باری خواهد داشت. یکی از عارضه های منفی، که رنگ وبوی فرهنگی دارد و بر عملکرد فردی و سازمانی تأثیر بسیار می گذارد سایش اجتماعی است. سایش اجتماعی یک پدیده سازمانی با خوانش فرهنگی است که دلالت بر رفتارهای منفی در تعاملات و ارتباطات اجتماعی افراد یک سازمان دارد و به عنوان یک تهدید جدّی برای اثربخشی آن شناخته می شود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی سایش اجتماعی در بطن فرهنگ سازمان های دولتی، با تکیه بر نظر خبرگان سازمانی، انجام پذیرفت. این پژوهش در زمره پژوهش های کیفی با رویکرد اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش مدیران منابع انسانی سازمان های دولتی و استادان دانشگاه در مقام خبرگان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند . ابزار گردآوری داده در پژوهش حاضر مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و آزمون درون گذار میان کدگذار بررسی شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش Grounded theory و روش کدگذاری و با بهره گیری از نرم افزار  Atlas.tiتحلیل و مدل سایش اجتماعی تدوین شد. نتایج پژوهش مشتمل بر شناسایی عوا مل علّی، عوا مل میانجی، عوامل زمینه ای، پدیده محوری، استراتژی ها، و پیامدهای سایش اجتماعی است. مثلاً، عوامل علّی سایش اجتماعی به صورت فردی و سازمانی متشکل از مؤلفه هایی همچون پرخاشگری، حسادت، ابراز احساسات منفی، تخریب، زیر آب زنی، شایعه پراکنی، مدیریت ناکارآمد، سیستم تنبیهی نامؤثر ، فقدان اعتماد و احترام در سازمان، جوّ رقابتی و فضای تعارض آفرین است.