ت‍ات‍ارس‍ت‍ان

در این مقاله قصد آن داریم تا نشان دهیم که سازه های قومی در روسیه، به صورت خاص تاتارستان (دوقومی بودن) و داغستان (چند قومی بودن) اهمیت کاملا متفاوتی به هویت قومی در این دو جمهوری می دهند. نقش اسلام در جامعه نیز با این زمینه قومی شکل می گیرد که یا تمایز قومی را تحکیم می کند ( تاتارستان) و یا حتی ممکن است منجر به تعصب های افراطی شود (داغستان). این مقاله این سؤال را مطرح می کند که چگونه هویت های قومی و مذهبی ممکن است در سطح سیاسی برای پروژه ساخت هویت های مدرن مدنی بسیج شوند؟ در حالی که معمول است اسلام را به عنوان یک نیروی باز سنتی شدن در نظر بگیرند. آیا ظرفیت وحدت بخش اسلام در داغستان، به تولید نوعی از هویت جمهوری منسجم از جامعه چند قومی کمک کرده است؟ آیا نخبگان در تاتارستان موفق شدند در میان اقلیت روس حسی از تاتاری بودن بدهند؟ وضعیت جمعیت روسیه در هر یک از جمهوری ها چیست؟

جمهوری تاتارستان مهم ترین جمهوری مسلمان نشین روسیه است، زیرا بیشتر مسلمانان روسیه تاتار هستند. تاتارها در گذشته بر مسکو چیره شده و روس ها بیش از 200 سال در حکومت تاتاری زیسته اند. هم اکنون نیز تاتارستان از نظر فرهنگی و اقتصادی برای روسیه اهمیت زیادی دارد. روسیه از تاتارستان به عنوان الگویی برای جمهوری های مسلمان نشین، به ویژه در قفقاز شمالی استفاده می کند، زیرا تاتارها بسیار متجدد بوده و با فرهنگ ارتدوکس از در آشتی درآمده اند. پرسش اصلی مقاله این است که «درون مایه هویت مسلمانان تاتارستان، از کدامیک از فرهنگ های اسلامی، تاتاری و روسی متاثر است»؟ فرضیه نویسندگان این است که «با توجه به قدرت سه فرهنگ اسلامی، تاتاری و روس-اسلاو-ارتدوکس در جامعه تاتارستان، فرهنگ این جمهوری از هر سه فرهنگ متاثر است». برای بررسی این فرضیه از پژوهش های گوناگون بومی (تاتاری) و غیر بومی بهره برده شده تا رویکردهای گوناگون در مورد هویت مسلمانان تاتار تحلیل شود.