اعتیاد به فیس بوک

هدف: بیش از یک میلیارد کاربر از شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده می کنند. این شبکهمجازی، استفاده های مفید فراوانی دارد. اماتعداد افراد وابسته و معتادبه آن رو به افزایش است؛ به طوری که این افراد دچار نوعی اختلال در روابط اجتماعی خود شده اند. با توجه به فراگیر شدن استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان،این پژوهش به بررسی نقش عزّت نفس واحساس تنهایی در پیش بینی اعتیاد به فیس بوک پرداخته است. روش: نمونه پژوهش، 300 نفر ازدانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی اهواز و بوشهر بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، مقیاس احساس تنهایی، مقیاس عزّت نفس موقعیتی ومقیاس اعتیاد به فیس بوک بود که دارای شواهد روان سنجی مطلوبی بودند.برای تحلیل آماری داده ها ازضریب همبستگی تحلیل رگرسیون استفاده شد.یافته ها: یافته های تحلیل رگرسیون چندمتغیّری، نشان داد از میان ابعاد مختلف احساس تنهایی، مؤلفه احساس تنهاییِ خانوادگی و همچنین از بین ابعاد عزّت نفس، عزّت نفس عملکردی می تواند به صورت معناداری اعتیاد به فیس بوک را در بین دانشجویان پیش بینی کند.نتیجه گیری: احساس تنهایی خانوادگی و عزّت نفس موقعیتی عملکردی عامل مهمی برای پیش بینی اعتیاد به فیس بوک بین دانشجویان است. نتایج این پژوهش در پرتو زندگی دانشجویی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

سایت های شبکه اجتماعی در دو دهه اخیر جایگاه ویژه ای بین کاربران پیدا کرده اند و در این بین سایت فیس بوک محبوب ترین شبکه اجتماعی مورد استفاده بوده است. این سایت در ایران نیز کاربران زیادی دارد و به همین دلیل تحقیق درباره جوانب مختلف آن ضرورت دارد. این مقاله به مطالعه عوامل مؤثر بر جنبه های روان شناختی جامعه شناختی کاربری فیس بوک می پردازد. ما برای شناخت این جنبه ها، نظریه استفاده و خشنودی و نمایش را مثلث بندی کرده ایم و از این طریق پنج جنبه اصلی روان شناختی جامعه شناختی کاربری فیس بوک را شناسایی کرده ایم که عبارتند از: جنبه جبرانی کاربری فیس بوک، بازنمایی خود، فرایند جامعه پذیری، اعتیاد به فیس بوک و هویت مجازی. برای مطالعه عوامل مؤثر بر این جنبه ها، سه دسته متغیرهای جمعیت شناختی، ویژگی های روان شناسانه و میزان حضور در فیس بوک در نظر گرفته شد و با استفاده از روش پیمایش آنلاین، تحقیق اجرا شد. پرسشنامه به مدت 3 ماه در دسترس بود و 354 پاسخنامه در این مدت گردآوری شد. سپس همبستگی بین متغیرهای مختلف و وجود تأثیر علی بین متغیرهای همبسته با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تحلیل و در نهایت مدل علی تحقیق با استفاده از نرم افزار آموس ارائه شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تمام عوامل روان شناسانه فرد با تمام جنبه های روان شناختی جامعه شناختی کاربری فیس بوک بین کاربران ایرانی همبستگی دارد؛ اما تمام این همبستگی ها علّی نیست. نتایج همچنین نشان داد که از بین عوامل روان شناسانه، روان رنجوری و خطرپذیری قدرت تبیین کنندگی بیشتری دارند، در حالی که خودشیفتگی بر هیچ یک از جنبه های کاربری تأثیر علّی ندارد.