نظام های دانش مدار

مقاله حاضر به مقوله علم و سازمان دهی آن، و ارائه راهکاری متناسب با علوم انسانی اسلامی می پردازد و درصدد پاسخ به این پرسش است که از منظر مدیریت، به عنوان عنصری فراگیر در سازمان دهی هر نوع کار و محیط انسانی، برای مهندسی و سازمان دهی علوم انسانی اسلامی چه راهکاری می توان ارائه کرد. از آن جا که علوم انسانی اسلامی به عنوان روح همه علوم می تواند به علوم دیگر جهت دهد و آنها را علاوه بر شئون مادی در جنبه های معنوی انسانی نیز اثربخش سازد، شایسته است که به مثابه نیازی میان رشته ای مورد توجه قرار گیرد. از این رو لازم است به درستی و بر اساس اصول شناخته شده، سازمان دهی و مدیریت شود تا زمینه های تحول و تولید علم به موقع را به دست دهد. مهندسی و مدیریت این علوم با استفاده از نظام های دانش مدار و ابزارهای فناورانه، از جمله راهکارهای مهم و زیرساختی ست که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

دانش اسلامی که آمیزه ای ازعلوم و معارف اسلامی ونیز دانسته ها، استعدادهاو تجربه های عالمان مسلمان است؛ ریشه در عقل و وحی دارد و بدین سبب ناظر بر شئون مادی و معنوی و نیز دنیوی و اخروی انسان است و برای همین می تواند به عنوان روح علوم به دیگر دانش ها جهت دهد و آنها را علاوه بر شئون مادی در جنبه های معنوی انسانی نیز اثربخش سازد، سؤال اساسی این است که از زاویه نگاه مدیریتی چگونه می توان علوم اسلامی را مدیریت کرد و برای مدیریت آن چه راهکاری وجود دارد؟ پاسخ به همین پرسش، دراین اثر، مورد نظر است. که این مقاله؛ با تبیین مفهوم علوم اسلامی و مدیریت دانش، تأثیر فن آوری در مدیریت دانش را بازگو نموده و نظام های دانش مدار را مهم ترین رهیافت مدیریتی در علوم اسلامی معرفی کرده است.

اصطلاحات علمی، انعکاسی از مفاهیم علم، و به عنوان موجود زنده فضای علم به شمار می آیند؛ که اگر به درستی تنظیم شوند می توانند مجموعه ای از واژگان مهم و کلیدی یک علم، و گستره موضوعی رشته مربوط را با تمام جنبه های اصلی، فرعی و وابسته به شکلی ساخت یافته به دست دهند و نهایتا، نظام دانش مدار را شکل داده و شبکه مفهومی و درختواره علوم را نمایان سازند. نویسنده در نوشتار حاضر، همان طور که ماهیت شبکه مفهومی اصطلاحات علمی، ویژگی ها و کاربردهای آن با تأکید بر علوم اسلامی را بازکاوی می نماید، تجربه های برخی مراکز علمی حوزوی را که در علم اطلاعات و مدیریت دانش اسلامی فعالیت های اثربخشی داشته اند نیز مورد مداقه قرار می دهد.