توصیف زبان شناختی

مقاله حاضر به بررسی مروری پژوهش های انجام شده در حوزه خطاهای املایی، در زبان های فارسی و انگلیسی می پردازد. این مطالعه در پی پاسخ به این سوالات است که اولاً چه عواملی سبب ایجاد خطاهای املایی در مطالعات مزبور شده اند. ثانیا مهمترین عامل ایجاد کننده خطا در این پژوهش ها چیست. در این راستا ابتدا به بررسی پژوهش های انجام شده در حوزه مشکلات املایی در زبان فارسی و انگلیسی پرداخته شد و سپس مطالعات مربوط به مساله عمق خط و تاثیر آن بر ایجاد خطاهای املایی در قالب جانشین سازی نویسه مورد بررسی قرارگرفت. یافته های حاصل از این تحقیق بیانگر این مطلب هستند که تحقیقات در این حوزه در زبان فارسی به دو دسته توصیف زبان شناختی خطاها و بررسی مشکلات خط فارسی در قالب خطاهای املایی تقسیم می شوند. این پژوهش ها در زبان انگلیسی به سمت بررسی مشکلات املایی در قالب مدل های ریاضی و کارهای آماری پیش رفته اند و در تحقیقات اخیر دامنه آن ها تا مطالعه تاثیرعمق خط و ارتباط تنگاتنگ آن نه تنها با مشکلات املایی، بلکه مسائل خواندن گسترش یافته است. در این ارتباط بیشترین خطاهای املایی گزارش شده از پژوهش های مختلف در سطح جانشین سازی نویسه و در ارتباط با عمق خط بوده اند.