انحصارگرایی تخصصی

هدف: برخلاف تصور عامه که انحرافات محیط کاری را مختص فضاهای کارگری می دانند، این گونه انحرافات در محیط های دانشی نیز وجود دارد و خود را به شیوه های خاصی در شرکت های دانش بنیان نشان می دهد. خودداری از مشارکت در کارهای تیمی و به اشتراک گذاری دانش حاصل از فعالیت های پرهزینه تحقیق وتوسعه نمونه هایی از این رفتارهای انحرافی است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر انحصارگرایی تخصصی بر انحرافات محیط کار با نقش میانجی پنهان سازی دانش با تاکید بر نقش تعدیل گری انگیزه کار تیمی است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و از منظر نحوه جمع آوری و تحلیل داده ها در حوزه مطالعات توصیفی از نوع میدانی علّی است. جامعه آماری را کلیه مدیران و متخصصان شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی 220 پرسشنامه صحیح با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی تحلیل می شوند. یافته ها: نتایج نشان می دهد که انحصارگرایی تخصصی از طریق متغیر میانجی پنهان سازی دانش بر انحرافات بین فردی و سازمانی اثر مثبت و معنادار می گذارد. همچنین، یافته ها نشان می دهد که انگیزه کار تیمی اثر انحصارگرایی تخصصی کارکنان را بر پنهان سازی دانش تعدیل می کند. ارزش/ اصالت: این پژوهش ثابت می کند که انگیزه کار تیمی می تواند نقش معناداری در کاهش پنهان سازی دانش ایفا نماید. این نتیجه به توسعه نظریه منجر شده است. همچنین، نتایج این پژوهش می تواند در جهت تدوین راهبردهای تسهیم دانش در جهت کاهش رفتارهای تلافی جویانه کارکنان در محیط کاری بسیار اثرگذار باشد.

زمینه و هدف: امروزه تسهیم دانش و تجربه اقدامی ارزشمند برای بهبود عملکرد سازمانی به شمار می رود. اما گاهی کارکنان بنا به دلایلی از به اشتراک گذاری آن خودداری می کنند. از این رو، شناخت جوانب این الگوی رفتاری می تواند دسترسی به این منبع ارزشمند را تسهیل کند. بر این اساس این مطالعه با هدف طراحی الگوی انحصارگرایی تخصصی کارکنان انجام شده است. روش شناسی: این مطالعه از نگاه هدف کاربردی، از نظر روش تقسیرگرایانه و از زاویه جمع آوری داده ها توصیفی است. رویکرد این مطالعه کیفی و با روش نظریه پردازی داده بنیاد انجام شده است. مشارکت کنندگان در این مطالعه را استادان دانشگاهی دارای تخصص های مدیریت منابع انسانی و مدیریت رفتار سازمانی و همچنین مدیران منابع انسانی و اداری سازمان های دانش بنیان تشکیل داده اند که 15 نفر از آنها با بهره گیری از روش نمونه گیری گلوله برفی برای انجام پیمایش انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها نیز مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است. تحلیل داده ها نیز با استفاده از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی در قالب روش ساختاریافته نظریه پردازی داده بنیاد انجام شده است. یافته ها: 380 کد باز شناسایی شده در قالب 69 زیرمقوله و 17 مقوله اصلی تلفیق شدند که در 6 طبقه اصلی شامل شرایط علی، پدیده مرکزی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها دسته بندی شدند. نتیجه گیری: توجه به مسائل ساختاری، تعاملی، ارزش های فرهنگی، ویژگی های فردی کارکنان، عدالت سازمانی، جلوگیری از رفتارهای سیاسی و انحرافی می تواند تماسل کارکنان به انحصارگرایی دانش و تجربه خود را کاهش دهد.