اهل بیت پیامبر (ص)

در تاریخ ادبیات ما، مدح اهل بیت پیامبر(ص) همواره زینت بخش دیوان شاعران و فرزانگان بوده است؛ تا آنجا که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. شاعران کرد نیز همچون دیگر شاعران مسلمان در این زمینه، گوی فصاحت را به میدان انداخته و آثار زیبایی خلق کرده اند که دفتر اشعارشان را زینت بخشیده است. این مقاله، تلاشی است برای بررسی بخشی از اشعار شاعران نامدار کرد که در مدح و رثای اهل بیت پیامبر(ص) به زبان فارسی یا به لهجه های مختلف کردی سروده اند.

تلاش متکلمان شیعه در همه اعصار، اثبات جایگاه علمی و معنوی اهل بیت رسول اکرم2 به عنوان جانشینان برحق ایشان بوده و در این راه از هیچ کوششی دریغ نورزیدند. در این خصوص، استناد به آیات قرآن کریم و روایات نبوی، متفق علیه به عنوان میراث مشترک فریقین، حجتی قاطع محسوب می شود. از جمله مواردی که شایسته تأمل و عنایت بیشتر است، تبیین ویژگی های خاندان رسالت بر اساس آیه 56 سوره احزاب است. تحقیق تطبیقی در متون تفاسیر جامع سنی و شیعی، نشان از آن دارد که در این خصوص، توجه لازم صورت نگرفته است. پیامبر گرامی اسلام2 در تفسیر چگونگی صلوات بر ایشان حدیث صحیح و متفق علیه ذکر فرمودند که بررسی آن بر اساس آیات قرآن کریم و دیگر روایات صحیح، در اثبات معتقدات کلامی شیعه، نقش اساسی ایفا خواهد کرد. هدف پژوهش حاضر که با رویکرد تطبیقی، به روش توصیفی تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای انجام شده، رمزگشایی از این حدیث تفسیری و اثبات جایگاه علمی معنوی و مصادیق حقیقی عترت پیامبر2 می باشد. در پایان شبهات ابن تیمیه بر حدیث مذکور که به قصد انکار فضیلت امیرالمؤمنین علیR و رد عقاید شیعه مطرح شده، مورد بررسی و نقد قرار گرفته و بطلان ادعاهای او ثابت شده است.

عالمان علوم قرآنی، مفسران از اصحاب پیامبر اکرم (ص) را طبقه ای ممتاز دانسته و برای مطالب تفسیری آنان اعتباری ویژه قائل شده اند و با توجه به اینکه ائمّه اطهار (ع) در تفسیر، قائم مقام رسول خدا (ص) هستند، مفسران از اصحاب آنان نیز در تفسیر قرآن جایگاه ویژه ای دارند و آرای تفسیری آنان نیز دارای امتیاز ویژه ای است ؛ زیرا امکان بهره مندی از آموزه های تفسیری امامان در کاهش خطای تفسیری و نزدیک شدن به معانی واقعی قرآن مؤثر است و ازاین رو شناخت مفسران دانش آموخته از ائمّه می تواند در صحت و اتقان تفسیر قرآن مؤثر باشد؛ ولی به امتیاز آنان توجه نشده و حتی با عنوان "مفسران دانش آموخته از ائمّه" از آنان یاد نشده است. در این مقاله نخست با تحلیل برخی روایات معتبر و مقبول نزد فریقین امتیاز این دسته از مفسران و همسانی جایگاه تفسیری آنان با مفسران از اصحاب پیامبر (ص) تبیین و سپس با استفاده از منابع معتبر فریقین به معرفی اجمالی شماری از آنان پرداخته می شود.