پلتفرم های رسانه ای

در حوزه خبر و اطلاع رسانی، با ورود و گسترش رسانه ها و شبکه های اجتماعی و تنوع پلتفرم های رسانه ای در دنیای امروز، میزان وابستگی مخاطبان به رسانه ملی برای کسب اخبار و اطلاعات بسیار کاهش یافته است. در این پژوهش بررسی شده است که هم گرایی رسانه ای، چه در تولید رسانه ای و چه در مصرف رسانه ای، چگونه یکی از اصلی ترین راهبردهای رسانه ای برای تطبیق سازمان رسانه ای (به طور مشخص شبکه خبر) با شرایط روز بازار فنّاوری و نیاز مخاطبان است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی تحلیل مضمون و با ابزار مصاحبه عمیق و با نمونه گیری نظری از سه دسته مختلف جامعه آماری (شامل مدیران و مسئولان سازمان صداوسیما، استادان دانشگاه و متخصصان فعال رسانه ای) صورت گرفته و یافته های آن نیز با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA کدگذاری و تحلیل شده است. با تحلیل کدهای استخراج شده از این پژوهش، پنج راهبرد اصلی برای بهره مندی شبکه خبر از ظرفیت های هم گرایی رسانه ای استخراج شدند: 1. هم گرایی در مالکیت پلتفرم ها و ابزارها؛ 2. آموزش و نهادینه شدن فرهنگ هم گرایی؛ 3. هم گرایی در ارائه پیام به مخاطب؛ 4. هم گرایی تاکتیکی با دیگر فضاهای رسانه ای و 5. هم گرایی ساختاری. همچنین راهکارهای اجرایی هر راهبرد ارزیابی و تحلیل شدند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیرات دروازه بانی الگوریتمی در پلتفرم های رسانه ای بر منافع عمومی کاربران در زمینه ای ایرانی (پلتفرم و کاربر ایرانی)، طراحی شده است. این پژوهش با بهره گیری از رویکرد کیفی و روش تحلیل تم صورت گرفته و داده های آن از طریق برگزاری مصاحبه های عمیق و نیمه ساخت یافته با ۱۸ خبره در حوزه پلتفرم های رسانه ای و همچنین سیاستگذاران اکوسیستم پلتفرمی به دست آمده اسِت. یافته ها در ۷ مضمون اصلی طبقه بندی شده اند که عبارت اند از «تقویت دروازه بانی الگوریتمی در پلتفرم ها با کلان داده»، «شخصی سازی محتوا از طریق الگوریتم ها»، «نمایش تبلیغات بر اساس خواست بنگاه های اقتصادی»، «دروازه بانی الگوریتمی و محدودیت آزادی دریافت و انتشار محتوا»، «دروازه بانی الگوریتمی و حریم خصوصی کاربران»، «دروازه بانی الگوریتمی و قدرت شکل دهی به ساختار اجتماعی و فرهنگی» و «دروازه بانی الگوریتمی نگرش های سیاسی کاربران را تحت تأثیر قرار می دهد». یافته ها حاکی از آنند که تأثیر دروازه بانی الگوریتمی در پلتفرم ها بر منافع کاربران، در سه بعد کلیِ مسائل مرتبط با «آزادی بیان کاربران»، «حریم خصوصی کاربران» و «تأثیرات سیاسی اجتماعی پلتفرم ها» قابل طبقه بندی است. نتایج همچنین نشان می دهد که زمینه ایرانی دروازه بانی در پلتفرم ها، برای تأثیرات سیاسی و اجتماعی است هرچند برای تأثیرات اقتصادی چنین به نظر نمی رسد.