نقاشی کودک

فضاهای شهری در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان نقش منحصربه فردی دارند. ارتقاء کیفیت این فضاها می تواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و پرورش خلاقیت مؤثر باشد. نقاشی کردن راهی برای ابراز توانایی و خلاقیتِ کودکان است. هدف این پژوهش، مطالعه تأثیرگذارترین شاخص ها بر ایجاد فضای شهری دوستدار کودک بر مبنای نقاشی می باشد. روش پژوهش کیفی و داده ها با شیوه پیمایش، گردآوری شده اند. جامعه آماری، کودکان هفت تا دوازده ساله مشهد و نمونه آماری به صورت غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده است. بدین منظور تعداد 70 نقاشی توسط کودکان و مبتنی بر مدل ترسیمی - طراحیِ نقشه های شناختی ترسیم و تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد امنیت و آسایش در رتبه اول و دسترسی مناسب به فضاهای سبز و طبیعی، محیط های تفریحی، وجود فضای باز همگانی، حمل ونقل عمومی مناسب، دسترسی به خدمات و تسهیلات اساسی، وجود محیط عاری از آلودگی، وجود عنصر بصری جذاب و امکان مشارکت کودکان در رتبه های بعدی قرار دارند.

هدف از این مطالعه شناسایی و اعتباریابی نشانه های اضطراب در آزمون نقاشی خانواده کودکان 4 تا 6ساله بود. در این پژوهش از روش های پژوهش تحلیل محتوا و پس رویدادی استفاده شد. جامعه آماری شامل کودکان 4 تا 6ساله مهدکودک های شهر کاشان بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای غربال گری کودکان مضطرب درمجموع والدین 128 کودک 4 تا 6ساله آزمون اضطراب پیش دبستانی اسپنس نسخه والد را تکمیل کردند. از بین کودکان مبتلا به اضطراب 39 نفر در گروه مطالعه و از میان کودکان بدون نشانه های اضطرابی 39 نفر در گروه گواه به صورت تصادفی گمارش شدند. در مرحله اول پژوهش، براساس بررسی پیشینه نظری و پژوهشی و نظر متخصصان، درمجموع 34 نشانه اضطراب در نقاشی کودکان در دو مقوله ساختار کلی نقاشی (20 نشانه) و ترسیم آدم (14 نشانه) شناسایی شد. در مرحله دوم از کودکان هر دو گروه آزمایش و گواه آزمون نقاشی خانواده گرفته شد و نقاشی های ترسیم شده با استفاده از چک لیست پژوهشگرساخته ارزیابی علائم اضطراب بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که در نقاشی کودکان از خانواده بین دو گروه مطالعه (کودکان مضطرب) و گواه (کودکان بدون اضطراب) در 16 نشانه در ساختار کلی نقاشی و 13 نشانه در ترسیم آدم تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج این پژوهش بیان می کند که می توان از نقاشی کودکان در کنار سایر روش ها و ابزارهای تشخیصی به عنوان ابزاری برای غربال گری اضطراب کودک استفاده کرد.