گسست اخلاقی

هدف پژوهش حاضر، پیش بینی انواع قلدری بر اساس زیرمقیاس های گسست اخلاقی و هویت اخلاقی، در دانش آموزان ابتدایی بود. به این منظور ، از بین کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی شهر تهران، با روش های خوشه ای و تصادفی ساده 420 دانش آموز انتخاب گردید، که شامل، 203 دانش آموز پسر و 217 دانش آموز دختر بود که 240 نفر در پایه پنجم و 180 نفر در پایه ششم تحصیلی بودند. شرکت کنندگان در این پژوهش به سه پرسشنامه قلدری (تورنبرگ و جانگرت، 2014)، گسست اخلاقی (تورنبرگ و جانگرت، 2014) و هویت اخلاقی آکویینو و رید (2003) پاسخ دادند. این پژوهش با روش رگرسیون و با کمک نرم افزار spss22 تجزیه و تحلیل شد. با توجه به سطح معناداری یافته ها و همچنین استاندارد بودن دیگر شاخص های مورد بررسی، هر دو فرضیه پژوهش تأیید شده و نشان داده شد که زیرمقیاس های گسست اخلاقی و هویت اخلاقی هر دو تأثیر معناداری در پیش بینی قلدری دانش آموزان دارند (05/0≥α). بنابراین می توان نتیجه گرفت که مطابق با مفهوم عاملیت اخلاقی، جهت بررسی قلدری دانش آموزان، می توان به میزان گسست اخلاقی و هویت اخلاقی آنان توجه نمود. بدین صورت که قلدری با گسست اخلاقی رابطه مثبت، و با هویت اخلاقی رابطه منفی دارد.

هدف: تدوین خطوط اصلی بسته آموزشی بر مبنای شهود فطری اخلاقی و فرآیندهای گسست اخلاقی برای دانش آموزان متوسطه ی دوم هدف این پژوهش است. چنانچه روشن است بسته ی آموزشی علاوه بر مولفه های مذکور، شامل مولفه های گسست اخلاقی بندورا به عنوان عوامل تضعیف کننده ی شهود فطری اخلاقی نیز هست. روش: این پژوهش، با روش کیفی از نوع مطالعه اسنادی انجام شد. در تجزیه و تحلیل داده ها از ترکیب مدل «کلایزی» با روش تحلیل مضمون(Thematic analysis) استفاده شده است. دو کدگذار، نهایتا هفت مولفه را با شاخص توافق کدگذار بالاتر از ۷۰ درصد(۸۱.۴٪)، معرفی کردند. از میان مولفه های پیشنهادی پژوهشگر، اعتبار چهار مولفه پس از سنجش CVR مورد تایید متخصصان قرار گرفت. یافته ها: بر این اساس در نهایت پس از ارائه ی تعریف شهود فطری اخلاقی، مولفه های «درک بی واسطه»، «همگانی بودن شهود»، «عوامل منفی موثر» و «امکان تضعیف بروز شهود در طول عمر» به عنوان مولفه های معتبر معرفی و در بسته ی آموزشی به همراه مکانیسم های هشت گانه ی گسست اخلاقی برای تضعیف شهود فطری درج شده است. نتیجه گیری: تمرکز بر شهود فطری اخلاقی، در میان دوگانه ای از دیدگاه های فطری نگر و دیدگاه های مقابل قرار دارد. این پژوهش در راستای کاربست دیدگاه فطری نگر به آموزش و تربیت اخلاقی، به معرفی بسته ی آموزشی کاربردی همراستا با دیدگاه های متمرکز بر فطرت به عنوان الگوی همگانی در آموزش اخلاقی معرفی شده است.

چرا مردم رفتار غیراخلاقی انجام می دهند، اما مشکلی با زندگی خودشان ندارند؟ این سؤالی است که بندورا مطرح کرده و در پاسخ به آن از سازکار های گسست اخلاقی استفاده کرده است. این پاسخ، مقبول روان شناسان و دانشمندان اخلاقی جهان قرار گرفت. با این حال، با نگرش انتقادی، برخی از سازکار های معرفی شده او ممکن است سازکارهایی برای فرار از اخلاق به حساب نیایند و برخی حتی سازکار اخلاقی محسوب شوند. هدف از این مطالعه آن است که سازکار های معرفی شده بندورا از منظر شهود فطری اخلاقی و با نگاهی به شماری از بنیادهای اولیه و عمومی حقوق کیفری بررسی شود. مطالعه حاضر به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده و نشان داده که هرچند بعضی از موارد موردنظر بندورا، غیراخلاقی اند و برای آن ها دلیل تراشی شده است، برخی دیگر، اساساً غیراخلاقی نیستند و در مواردی می تواند به حفظ هویت اخلاقی فرد در عین اجرای رفتار اخلاقی کمک کند و در بعضی دیگر از موارد نیز متغیرهای تعدیل کننده ای وجود دارد که در تحلیل بندورا دیده نشده است؛ به طور نمونه، دلیل آوری اخلاقی که ماهیت رفتار حزب الله لبنان را از غیراخلاقی به اخلاقی تبدیل می کند، اساساً از مصادیق دلیل تراشی و گسست اخلاقی ناروا نیست و تحلیل بندورا در این زمینه در سطح روان شناختی با شهود فطری اخلاقی منتفی می شود و در سطح بیرونی، با اطلاع از موازین حقوق کیفری نقد و نفی می گردد.

زمینه و هدف: یکی از پردامنه ترین چالش های مدارس، قلدری است. هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل و تنظیم هیجان بر بزرگنمایی غیرانطباقی و گسست اخلاقی در نوجوانان دارای رفتار قلدری بود.روش: روش پژوهش آزمایشی، با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر با نشانه های قلدری دوره متوسطه اول و دوم شهر گرگان در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای 45 نفر انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 15 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش1 آموزش تحلیل رفتار متقابل، گروه آزمایش 2 مهارت تنظیم هیجان را در 8 جلسه 60 دقیقه ای دریافت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه های بزرگنمایی غیرانطباقی ریسکیند و همکاران (2000)، گسست اخلاقی و قلدری تورنبرگ و جانگرت (2014) بود. داده های پژوهش با تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نرم افزار spss-23 تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد بین اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل و تنظیم هیجان بر بزرگنمایی غیرانطباقی و گسست اخلاقی در نوجوانان دارای رفتار قلدری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0>p)، به عبارتی دیگر آموزش تحلیل رفتار متقابل نسبت به آموزش تنظیم هیجان بر بزرگنمایی غیرانطباقی و گسست اخلاقی در نوجوانان دارای رفتار قلدری تاثیر بیشتری دارد (05/0>p).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که آموزش تحلیل رفتار متقابل با بهره گیری از فنونی مانند تجزیه و تحلیل و درک رفتار خویش و همینطور، کسب آگاهی و قبول مسئولیت اثربخشی بیشتری بر کاهش بزرگنمایی غیرانطباقی و گسست اخلاقی در نوجوانان دارای رفتار قلدری دارد.