مسجد باباعبدالله نایین

مجموعه بناهای آرامگاهی گروه ویژه ای را در معماری دوره اسلامی ایران تشکیل می دهند. بنیان اولیه شکل گیری این مجموعه ها تدفین یک فرد شاخص مذهبی یا سیاسی بوده و معمولاً به تدریج و درطول زمان های بعدی، بناهای جانبی دیگری مانند مسجد، مدرسه، خانقاه، و غیره به آنها افزوده می شده است. در دوره ایلخانی که یکی از دوره های درخشان و تأثیرگذار در تاریخ معماری اسلامی ایران است؛ روند ساخت مجموعه های آرامگاهی بیش از پیش دنبال شد. مجموعه باباعبدالله یکی از بناهای ایلخانی شهر نایین است که طی مداخلات و مرمت های سالیان اخیر، ابعاد تازه ای از این بنا آشکار و اطلاعات تازه ای از گونه و کارکرد آن و نیز مراحل توسعه تاریخی اش نمایان شد. در پژوهش حاضر که به روشی توصیفی تحلیلی و به اعتبار بررسی های میدانی و کتابخانه ای به انجام رسیده، خصوصیات سبکی و نیز مراتب توسعه و تحولات معماری مجموعه باباعبدالله موردبحث و بررسی قرار گرفته است. از نتایج پژوهش آن است که بنیان اولیه مجموعه، به صورت مقبره منفرد و گنبددار ایلخانی بوده که بعداً مسجد درکنار آن احداث شده است؛ لذا مجموعه باباعبدالله جزء بناهای آرامگاهی توسعه یافته ای است که روند تدریجی مداخله در آن، از دوره ایلخانی تا به امروز تداوم داشته است.