گردشگری دسترس پذیر

افراد دارای معلولیت، برای شرکت در فعالیت های گردشگری به عنوان حقی فرهنگی و فرصتی جهت ادغام آنان در جامعه، با مشکلات عدیده ای از سوی محیط روبرو هستند که این مشکلات بر تمایل آنها برای مشارکت در فعالیت های گردشگری تأثیر گذارند. از این رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است محدودیت ها و موانع محیطی (محیط خرد و کلان) پیش روی این افراد جهت شرکت در فعالیت های گردشگری شناسایی شده و وضعیت این عوامل بررسی گردد. پژوهش به روش ترکیبی در دو مرحله ی کیفی (شناسایی مؤلفه ها و عوامل محیطی توسعه گردشگری دسترس پذیر برای افراد دارای معلولیت جسمی-حرکتی از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با خبرگان علمی و اجرایی) و کمی (طراحی پرسشنامه توسط محققین بر اساس شاخص های بدست آمده از مرحله کیفی و توزیع در بین 150 گردشگر دارای معلولیت در شهر تهران) انجام گرفته است. با انجام کدگذاری های باز و محوری با استفاده از نرم افزار Maxqda، تحلیل محتوای مصاحبه های مرحله اول انجام شد و 2 مقوله اصلی، 12 مفهوم اصلی و 45 مفهوم فرعی شناسایی گردید. مرحله کمی با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار SmartPLS3 صورت پذیرفت. در نهایت، عوامل: برنامه ریزی و خط مشی گذاری، مناسب سازی اماکن بخش گردشگری، حمل و نقل، محصولات و خدمات گردشگری، منابع انسانی، اطلاعات و فناوری و تجهیزات، به عنوان عوامل محیط خرد (صنعت گردشگری) و عوامل: برنامه ریزی و سیاستگذاری، عوامل اقتصادی، کالبدی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان عوامل محیط کلان توسعه گردشگری دسترس پذیر برای افراد دارای معلولیت جسمی-حرکتی شناخته شد.

این پژوهش عوامل موثر بر استانداردهای کیفیت گردشگری ورزشی دسترس پذیر در سه استان شمالی ایران(مازندران، گیلان، گلستان) را بررسی می نماید. پژوهش دارای رویکرد تفسیری، هدف اکتشافی، روش کیفی و استراتژی داده بنیاد مبتنی بر رویکرد ظاهرشونده بوده است. جامعه مورد مطالعه افراد دارای سمت های علمی و اجرایی شامل، متخصصان و اساتید حوزه مدیریت ورزشی،گردشگری، جمعیت شناسی آشنا به موضوع پژوهش، سالمندشناسی؛ افراد ستادی در هیات های ورزشی، بهزیستی، شهرداری بودکه هدفمند و با تکنیک گلوله برفی انتخاب شد. روش گردآوری دادها مصاحبه نیمه ساختار یافته با 18 تن از خبرگان بود. یافته ها نشان داد که عوامل موثر به ترتیب اهمیت شامل: عوامل اقتصادی، دانش و اطلاعات، فرهنگی- اجتماعی، عوامل مدیریتی، ارتباطات، و عوامل محیطی بوده است که در این میان عوامل اقتصادی بیشترین اهمیت را داشته است. بنابراین ضرورت دارد این عامل مورد توجه همه متولیان و نهاهای ذی ربط بالاخص مدیران مربوطه قرار گیرد

زمینه و هدف : هدف این تحقیق، تبیین نقش ابزارهای فناورانه در ارتقاء دسترسی افراد دارای ناتوانی به خدمات گردشگری در ایران و تحلیل روابط علّی عوامل مؤثر در این زمینه است. در این راستا، از مدل یکپارچه DEMATEL-ISM و روش EDAS، برای تحلیل عوامل شناسایی شده استفاده شد. روش شناسی : این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. پس از شناسایی عوامل با بررسی جامع ادبیات تحقیق، از روش نمونه گیری هدفمند و ابزار پرسش نامه برای دریافت نظرات 21 نفر از خبرگان حوزه های گردشگری و فناوری اطلاعات کشور استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد، سه عامل «طراحی و توسعه وب سایت ها»، «تعامل افراد و مدیریت ارتباط با مشتری در وب سایت ها» و «طراحی اپلیکیشن های تلفن همراه» تأثیرگذارترین عوامل ارتقاء گردشگری دسترس پذیر با تأکید بر ابزارهای فناورانه هستند. براساس مدل ساختاری، «رعایت مقررات و استانداردهای دسترسی ملی و بین المللی» عاملی بنیادین در گردشگری دسترس پذیر است. نتایج تحقیق همچنین نشان می دهد که «طراحی وب سایت های کاربرپسند» بالاترین اولویت را در میان عوامل مختلف دارد. نتیجه گیری و پیشنهادات : تحقیق حاضر می تواند به مدیران و تصمیم گیرندگان کشور کمک کند تا با بهبود دسترسی و تجربه گردشگری افراد دارای ناتوانی، از امکانات فناوری های اطلاعات و ارتباطات بهره برداری بهتری داشته باشند. نوآوری و اصالت : با توجه به عدم ارائه مدل ساختاریافته برای تحلیل عوامل مؤثر بر گردشگری دسترس پذیر با تأکید بر ابزارهای فناورانه در مطالعات پیشین به ویژه در ایران، این تحقیق مدلی نوین ارائه داده و به اولویت بندی و تحلیل روابط علّی میان این عوامل پرداخته است.