سیر شعر

ادبیات فارسی با اخلاق و تعالیم اخلا قی آمیخته است . بازتاب مفاهیم اخلا قی در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان دیده می شود . در حقیقت می توان ، آثار برخی از آن ها را آیینه اخلاق و تعالیم اخلا قی دانست . هدف این تحقیق، استخراج محورهای اخلاقی درابعاداعتقادی، مبتنی بر بررسی اشعار مَظلُوم خُنجِی ونگرش وی نسبت به این پدیده است. مَظلُوم خُنجِی ، از جمله شاعرانی است که غزلیات وی، سرشار از مفاهیم والای انسانی و اخلا قی است.  در این مقاله سعی بر آن است، تا برخی از مفاهیم اخلا قی دیوان مَظلُوم - که به گونه ای با آیات قرآنی در پیوند است -بررسی گردد . به عبارت دیگر نشان داده شود، مَظلُوم، در کنار مضمون- های ظریف و باریک اندیشی ها از این منبع ارزشمند غا فل نبوده و مستقیم و غیر مستقیم از کلام قرآن برای تبیین و تفسیر دیدگاه های اخلا قی خود بهره برده است . 

تاج الدین محمود خُنجِی ، یکی از شاعران مشهور در ادب پارسی است . اگر وی را ، در شمار یکی از شاعران بلند - آوازه ی ادب پارسی به شمار آورده اند اغراق ننموده ایم . مسلماً ، شهرت وی به واسطه ی غزلیات زیبا و در عین حال با سوز و گداز اوست . با تأمّل در اشعار او در می یابیم که باریک اندیشی ها ، تصویر آفرینی و به ویژه جلوه های زیبا شناختی دانش بدیع چشم گیر و قابل مطالعه است . تصویر آفرینی های خاص استاد مَظلُوم ، و کاربرد آرایه های لفظی و بدیع وی - که بسامد قابل تأملّی را در برخی آرایه ها نشان می دهد – قابل اهمیت است . به نحوی که ، شاعر از ظرایف و دقایق ادبی به نحو اَحسن استفاده نموده است . بر این اساس نگارنده ، با بررسی نمونه هایی از شواهد شعری و مصادیق مُستخرج از دیوان در محور موضوع ، تحقیق و کاربردی نمودن اشعار مَدِّ نظر قرار گرفته است .

قرآن کریم ، یکی از سرچشمه های فکریپُر بار شاعران و نویسندگان بزرگ پارسی زبان است . شاعران خوش ذوق فارسی به مدد موهبت سرشار و ذوق هنری خود، چنان از قرآن بهره برده اند که به حق، شعر عارفانه فارسی را باید شعری توحیدی نامید. با تحلیل و د قّت نظر در اشعار این دو شاعر جلیل القدر، وجوه مشترک بسیاری در زمینه تجلّی آیات دیده می شود . هدف مقاله این است که مضامین قرآنی توصیف شده در اشعار این دو شاعر را تبیین و تحلیل شود ؛ هم چنین ، سعی در تبیین مو فّقیت این دو شاعر پر آوازه، با الهام از آیات قرآنی دارد .لازم به ذکر است ، که توجه به قرآن در اشعار شاعران و نویسندگان گذشته ، فراوان است . فایز دَشتی و مَفتُون بُردُخُونی ، به گونه های مختلف از قرآن مجید تأثیر پذیرفته اند . بنابراین در این مقاله ، با بهره گیری از شیوه ی تحلیلی و توصیفی به بررسی نمونه هایی از تأثیر قرآن در اشعار هر دو شاعر گران سنگ پرداخته ایم که قرآن در سراسر شعر و ادب این دو شاعر تجلّی یافته است . این دو ستاره ادبیات فارسی ، با بهره گیری از این  سر چشمه  جوشان فرهنگ اسلامی به خلق مضامین و بیان عواطف و اندیشه های خود پرداخته ، که این امر در جاودانگی اثر هر دو بی تأثیر نبوده است .