شبکه کسب و کار

ظهور و بروز روزافزون مفاهیم جدید در حوزه کسب و کار در کنار تغییرات فزاینده محیطی موجب پیچیدگی این حوزه شده است. این تغییر و تحولات مستمر، اهمیت آگاهی و آمادگی نظری و عملی را نسبت به محیط پیرامون دوچندان می کند. دو مورد از مفاهیمی که توجه محافل علمی و فعالان عرصه کسب و کار را به خود جلب کرده، «شبکه کسب و کار» و «اکوسیستم کسب و کار» است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با بررسی مفاهیم گوناگون ارائه شده در این دو موضوع به تبیین دقیق تر مرز میان این دو پرداخته و پیامدهای حرکت به سمت شکل گیری اکوسیستم کسب و کار را بررسی کند. به این منظور اسناد پایگاه های ساینس دایرکت، امرالد اینسایت و گوگل در بازه زمانی سال 2000 تا 2019، مورد بررسی تحلیلی-اسنادی قرار گرفتند و در این راستا تعداد 54 سند مرتبط شناسایی شدند. جهت تحلیل مقالات انتخاب شده، مفاهیم اصلی مرتبط با هر موضوع استخراج و توسط پانل خبرگان اعتبارسنجی شدند. برای استخراج، تحلیل و ترکیب مفاهیم از روش کدگذاری استفاده شد. در نهایت یافته ها در سه بعد ساختاری، ذهنی و نسبی دسته بندی، تحلیل و مقایسه شدند. دو مفهوم در ابعاد ساختاری و ذهنی دارای تشابهات بسیاری هستند اما در بعد نسبی تفاوت ها ملموس تر است. از مهمترین پیامدهای شکل گیری اکوسیستم کسب و کار تغییر مدل نوآوری از محافظه کارانه و تقلیدی به نوآوری جذبی و تعاملی است.

امروزه مفهوم شبکه از محبوبیت زیادی برخوردار بوده و تلاش های بسیاری برای بررسی رابطه بین شبکه کارآفرینان و توسعه کسب و کارها انجام شده است. بنابراین شبکه ها منبع مهمی برای کسب و کار و کارآفرینی محسوب می شوند. هدف اصلی پژوهش، بررسی روابط بین مرغداران روستاهای شهرستان شازند است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل شبکه بهره گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مرغداران روستاهای شهرستان شازند در سال 1402 (68 مرغداری) تشکیل دادند. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه گردآوری شدند. نتایج تحلیل شبکه بر اساس شاخص تراکم نشان داد صرفاً حدود 14 درصد مرغداران با یکدیگر ارتباط دارند که بسیار ضعیف و شکننده برای شبکه است و به دلایلی نظیر حفظ پایداری و سلامت مرغداری ها و اجتناب از سرایت انواع آلودگی و شرایط محیطی خاص است. بر اساس نتایج شاخص انتقال پذیری، امکان برقراری ارتباط هر واحد با طرف سوم 38/5 درصد است که در مجموع، مطلوب به نظر می رسد. یافته های شاخص E-I در بین گروه های تحصیلی نشان داد بین مؤلفه های وجود ارتباط در شبکه مرغداران و سطح تحصیلات، رابطه مستقیم وجود دارد. به طوری که هرچه میزان تحصیلات افزایش می یابد ارتباط درون گروهی کاهش و ارتباط برون گروهی و انسجام اجتماعی افزایش می یابد. در مقابل در بین گروه های سنی ارتباط برون گروهی نسبتاً ضعیف است. عضویت در شبکه های کسب و کار کشاورزی موجب شکل گیری جریان اطلاعات، خرید ارزان تر مواد اولیه و دسترسی به بازارهای بزرگ تر، امکان یادگیری مهارت ها، استفاده از تجربیات، همکاری در تولید، افزایش قدرت فروش، کاهش هزینه ها و نوآوری را فراهم می نماید که در نهایت منجر به مزیت رقابتی و موفقیت در کسب و کارهای کشاورزی می شود. بنابراین مشارکت در شبکه های ارتباطی تخصصی و رویدادهای صنعتی از جمله اجلاس ها، نمایشگاه ها، انجمن ها، شبکه ها و عضویت در نهادها و انجمن ها توصیه می شود.