نوآوری دانشگاهی

مقاله حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر نوآوری در دانشگاه امیرکبیر انجام شده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه امیرکبیر در 22 دانشکده به تعداد 983 نفر بوده که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، حجم نمونه ای به تعداد 276 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. جهت شناسایی عوامل مؤثر بر نوآوری در دانشگاه ها از طریق پیشینه پژوهش های انجام شده و مبانی نظری در سازمان های آموزشی (دانشگاه ها) و غیرآموزشی سیزده عامل (رهبری، مدیریت دانش، توانمندسازی سرمایه انسانی، ساختار دانشگاه، فرهنگ دانشگاه، مأموریت و استراتژی، سازمان یادگیرنده، انگیزش، محیط دانشگاه، فناوری اطلاعات و ارتباطات برنامه درسی، ارتباطات و تعاملات، کارآفرینی دانشگاهی) شناسایی شد. سپس عوامل بر مبنای ادبیات پژوهش به سه دسته سازمانی، انسانی و فراسازمانی دسته بندی شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 78 گویه ای استفاده شد که ضریب آلفای کرونباخ برای عامل های زیربنایی ابزار 3/82 به دست آمد. جهت بررسی روایی پرسشنامه نیز از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد: 1- مدل کلی پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی با ده عامل فرهنگ، ساختار، رهبری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریت دانش، مهارت های فردی، مهارت گروهی، روابط بین الملل، ارتباط با دانشگاه های دیگر و ارتباط با صنعت مورد برازش قرار گرفت. 2- همه نشانگرها به طور معنی داری با عامل زیربنایی خود مرتبط هستند و مدل اندازه گیری طی ارزیابی شاخص های جزئی مطلوب است. 3- جهت رتبه بندی عوامل مؤثر بر نوآوری در دانشگاه از آزمون فریدمن استفاده شد. آماره خی دو نشان می دهد که بین میانگین های رتبه ای تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود دارد. 

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی ادراک اعضای هیئت علمی از نقش هویت سازمانی در پیش بینی و ارتقای نوآوری دانشگاهی بود. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل 282 عضو هیئت علمی دانشکده های علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای ساده انتخاب شدند. پس از گردآوری داده ها و برگشت پرسشنامه ها، 134 پرسشنامه تحلیل شد. برای گردآوری داده ها از مقیاس هویت سازمانی (میلر و همکاران، 2000) و پرسشنامه نوآوری دانشگاهی (کشاورز، 1392) استفاده شد که روایی و پایایی آنها به ترتیب با آزمون تحلیل گویه و آلفای کرونباخ، و به ترتیب پایایی 88/0 و 82/0 تأیید شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با آزمون های آماری تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره به کمک مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز، هویت سازمانی آنان، پیش بینی کننده مثبت و معنی دار ادراک آنان از نوآوری دانشگاهی آنان است.