افکار خودکشی گرایانه

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری خانواده- محور و درمان راه حل-محور بر کاهش افکار خودکشی گرایانه و علائم افسردگی و افزایش پیوستگی و انطباق پذیری خانوادگی افراد اقدام کننده به خودکشی در بیمارستان رازی شهرستان اهواز بود. بر این اساس، شش مرد اقدام کننده به خودکشی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش: دراین پژوهش ازطرح تجربی تک موردی ازنوع خط پایه چندگانه استفاده شد. درمان شناختی رفتاری خانواده- محور و درمان راه حل- محور در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری انجام شد و آزمودنی ها به پرسشنامه افسردگی بک (BDI-13)، مقیاس افکار خودکشی گرایانه (SIS) و مقیاس ارزیابی انطباق پذیری و پیوستگی خانواده FACES-2)) پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها: درمان شناختی رفتاری خانواده- محور در کاهش افکار خودکشی گرایانه و علائم افسردگی و افزایش پیوستگی اثر معناداری داشت و درمان راه حل محور فقط در کاهش افکار خودکشی گرایی معنادار بود. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که هر دو درمان بر هدف های درمان تاثیر داشته اند، اما درمان شناختی رفتاری خانواده- محور موفق تر بوده است.

تقریباً یک سوم از نوجوانانی که افکار خودکشی دارند در سنین نوجوانی برای خودکشی برنامه ریزی می کنند. هدف پژوهش جاری، مقایسه ی اثربخشی درمان وجودی و درمان رفتاریِ عقلانی- هیجانی بر معنای زندگی و مدیریت خشم دانش آموزان پسر دوره ی متوسطه ی دوم با افکار خودکشی گرایانه بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری تمام دانش آموزان پسر دوره ی متوسطه دوم دارای افکار خودکشی در سال تحصیلی 1401-1402 شهر ایذه بود، که از بین آن ها 45 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای با در نظر گرفتن ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و سپس به صورت تصادفی در سه گروه درمان وجودی، درمانِ رفتاریِ عقلانی- هیجانی و گروه کنترل قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه ی سنجش افکار خودکشی (بک 1979)، مقیاس معنای زندگی (استیگر و همکاران، 2006) و پرسشنامه ی خشم صفت- حالت اسپیلبرگر (1999) بود. شرکت کنندگان به طور همزمان و موازی در جلسات درمان وجودی (10 جلسه) و درمان رفتاریِ عقلانی- هیجانی (8 جلسه) حضور یافتند. داده های پژوهش از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی بونفرنی در نرم افزار SPSS نسخه ی 26 مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش درمان وجودی و درمان رفتاریِ عقلانی- هیجانی بر معنای زندگی و مدیریت خشم مؤثر بود (01/0p≤) و حاکی از ثبات مداخلات در مرحله ی پیگیری بر روی نمرات معنای زندگی و مدیریت خشم بود. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد بین اثربخشی هر دو درمان تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0p>). همچنین نتایج این پژوهش از تأثیر مداخلات آموزشی بر معنای زندگی و مدیریت خشم نوجوانان دارای افکار خودکشی گرایانه حمایت می کند.