روش تدریس تکلیف محور

هدف این پژوهش، مقایسه تأثیر روش تدریس تکلیف  محور و شیوه شنیداری-گفتاری در پیشبرد دانش دستوری فراگیران زبان انگلیسی بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی با طرح مقایسه گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل فراگیران زبان انگلیسی سال چهارم دبیرستان های دخترانه آموزش و پرورش ناحیه یک شهر همدان در رشته های تجربی، ریاضی و انسانی بود که از بین آن ها 40 نفر به عنوان نمونه، در دو گروه 20 نفره انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه های کنترل و آزمایش جایگزین شدند.گروه کنترل با روش شنیداری-گفتاری، و گروه آزمایش با روش تدریس تکلیف  محور آموزش دیدند. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که بین عملکرد گروه ها، تفاوت معنی داری وجود دارد. بر این اساس، می توان پیشنهاد نمود که معلمان، روش تدریس تکلیف  محور را جهت پیشبرد دانش دستوری فراگیران زبان انگلیسی مورد استفاده قرار دهند.

تاکنون مطالعات بسیاری بر چگونگی یادگیری واژه توسط بزرگسالان در زبان دوم به انجام رسیده است. بسیاری از محققان معتقدند یادگیری واژه در بین فراگیران خردسال متفاوت بوده و شیوه های جدید آموزش زبان، مانند روش تکلیف محور که بر استفاده و تولید زبان دوم تأکید دارند، برای این افراد مناسب نیستند. هدف مطالعه حاضر، بررسی تطبیقی دو نوع روش تدریس (درون دادمحور در مقابل برون داد محور) بر یادگیری و به یادسپاری واژگان انگلیسی در میان فراگیران خردسال ایرانی است. 45 زبان آموز 6 تا 7 ساله به 3 گروه کنترل، درون دادمحور و برون دادمحورتقسیم شدند. در روش برون دادمحور، لغات مد نظر با استفاده از تکالیف برون داد محور به شرکت کنندگان آموزش داده شد. اما در روش درون دادمحور، لغات مد نظر به صورت تکالیف درون دادمحور به آن ها ارائه شد و هیچ گونه تولید زبانی از آن ها درخواست نگردید. پس از 4 هفته تدریس، دو نوع آزمون واژگانی (درک شنیداری و تولید) به عنوان پیش آزمون، پس آزمون و پس آزمون تأخیری از آنان گرفته شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که میانگین نمرات پس آزمون و پس آزمون با تاخیر درک شنیداری و تولید گروه درون داد و برون داد با هم یکسان است اما به طور معناداری از میانگین نمرات پس آزمون و پس آزمون با تاخیر گروه  کنترل بیشتر است. لذا بر اساس این نتایج می توان این گونه نتیجه گرفت که هر دو روش منجر به افزایش دانش درکی، شنیداری و تولیدی واژگان مد نظر در میان فراگیران گردیده است. به طور کلی، نتایج تأییدکننده نظر لانگ (2015) مبنی بر این نکته است که هر یک از روش های آموزش زبان، نقاط ضعف و قوت خود را دارند و ترکیب مناسبی از همه ی روش ها، با توجه به نیاز و مشخصات زبان آموزان می تواند نتایج مثبتی در پی داشته باشد.

امروزه، یکی از چالش های اصلی در حرفه ترجمه در ایران آموزش مترجمان کارآمد از طریق روش های علمی و روزآمد است، در حالی که روش های تدریس زبان دوم عموماً پیشرفت پرشتاب تری را ترسیم کرده اند. تحقیق حاضر تلاشی است بین رشته ای در راستای بررسی امکان اعمال برخی از این دستاوردهای آموزشی به روش های تدریس ترجمه با تأکید ویژه بر روش تدریس تکلیف محور[1]. به همین منظور، ابتدا مؤلفه های تدریس تکلیف محور با اتکا به پیشینه تحقیق، پرسش نامه آزاد با هفده مدرس ترجمه، و تکنیک دلفی با شش متخصص، تبیین و نشان داده شد که انتقال این روش تدریس به آموزش ترجمه می تواند در قالب شش مؤلفه اصلی شامل بافتارمندی، تعامل، تعادل معنا و ساختار، فرایندمحوری، فراگیرمحوری و خودارزیابی با 22 زیرمجموعه صورت پذیرد. سپس، برای کارآزمایی این روش تدریس، براساس همین مؤلفه ها یک کارگاه سه ساعته تدریس تکلیف محور ترجمه طراحی و برگزار شد و چالش ها و چشم اندازهای آن با ثبت نظرات و بازخوردهای شرکت کنندگان از طریق مصاحبه گروهی و نیم ساختاریافته به ترتیب پیش و پس از کارگاه، موردارزیابی قرار گرفت. تحلیل محتوایی داده ها نشان داد که هرچند این روش خالی از خلل نبوده، اما به صورت کلی مورداستقبال شرکت کنندگان قرار گرفت. مهم ترین مزیت عنوان شده، ماهیت مشارکتی و دانشجومحور این روش و پرتکرارترین انتقاد نسبت به آن چالش برانگیزی و زمان گیر بودن طراحی و اجرای آن بود. ماحصل تحقیق حاضر می تواند الگویی باشد در تهیه برنامه درسی یا طرح درس های به روزتر در رشته ترجمه و محرکی برای آزمودن روش های جدید تدریس ترجمه. [1] Task Based Language Teaching (TBLT)