دامنه نوسانات

بخش کشاورزی در استان ایلام با مسائل و مشکلاتی از جمله؛ کمبود سرمایه و سرمایه گذاری، پایین بودن سطح سواد کشاورزان، عدم وجود بازار مناسب برای محصولات تولیدی، وسعت کم اراضی، عدم استفاده مناسب از مکانیزاسیون کشاورزی، بالا بودن میزان اراضی دیم و بیکاری فصلی کشاورزان مواجه می باشد، که این مسائل و مشکلات موانعی را بر سر راه توسعه کشاورزی در این استان به وجود آورده اند. شناخت این مسائل و تدوین برنامه مناسب به منظور برطرف نمودن یا کم رنگ کردن آنها آثاری از جمله؛ رونق بخش کشاورزی، استفاده بهینه از پتانسیل های بخش کشاورزی، افزایش تولیدات، افزایش درآمد کشاورزان، تثبیت جمعیت روستایی، توسعه کشاورزی و نهایتاً توسعه استان را بدنبال دارد. این مقاله با هدف رتبه بندی و تعیین سطوح توسعه یافتگی شهرستان های استان ایلام از نظر شاخص های کشاورزی توسعه، به منظور تحلیل وضعیت کشاورزی شهرستان ها تدوین گردیده است. در این مقاله با استفاده از ترکیبی از روشهای تحقیق توصیفی، اسنادی و توسعه ای و بررسی تعداد30 متغیّر در قالب 5 شاخص (وضعیت بهره برداران، زمین بهره برداری ها، سطح زیرکشت و عملکرد در هکتار محصولات، مکانیزاسیون کشاورزی و دامداری) با استفاده از مدل موریس سعی گردیده است وضعیت بخش کشاورزی در شهرستان های استان ایلام مورد بررسی قرار گیرد و شهرستان ها از نظر سطح توسعه یافتگی، طبقه بندی گردند. همچنین با بهره گیری از ضریب اختلاف به تعیین میزان پراکندگی شاخص ها در شهرستان ها و با استفاده از دامنه نوسانات، به تعیین نوسان ضریب توسعه یافتگی شهرستان ها از نظر شاخص های مورد مطالعه، مبادرت شده است. در نهایت با استفاده از نرم افزار Arc-View، نتایج سطح بندی شهرستان ها، از نظر شاخص های کشاورزی توسعه در قالب نقشه ارائه گردیده است. نتایج به دست آمده نشانگر نامناسب بودن وضعیت شهرستان های استان ایلام از نظر شاخص های موردمطالعه می باشد. به صورتی که کلیه شهرستان ها، از نظر مجموع شاخصهای مورد مطالعه، در زمره شهرستان های محروم (توسعه نیافته) و تنها از نظر برخی شاخص ها، تعدادی از شهرستان ها در وضعیت نیمه برخوردار (درحال توسعه) قرار گرفته اند. در پایان نیز راهکارهایی به منظور رفع مشکلات بخش کشاورزی استان ارائه گردیده است.