نگرش به رفتارهای بزهکارانه

پژوهش حاضر با هدف ارتباط بین سلامت خانواده و صفات شخصیت با نگرش به رفتارهای بزهکارانه در نمونه ای از دانش-آموزان شهرستان رشت انجام شد. پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر شهرستان رشت در فاصله سنی 15 تا 18 سال در سال 1395 بودند. نمونه ای به حجم 375 نفر از دانش آموزان بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) در سال تحصیلی 95-1394 به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس پنج عاملی نئو (NEO-FFI-R)، مقیاس خانواده اصلی و پرسشنامه نگرش به رفتارهای بزهکارانه (1389) استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-18 استفاده شد و نتایج در قالب آمار توصیفی و استنباطی گزارش شد. یافته ها نشان داد که نگرش به رفتارهای بزهکارانه با سلامت خانواده (01/0 P<)، برون-گرایی (01/0 P<)، توافق پذیری (01/0 P<)، انعطاف پذیری (05/0 P<) و وجدانی بودن (01/0 P<) همبستگی منفی و معنادار دارد. در مقابل نگرش به رفتارهای بزهکارانه با متغیر روان رنجورخویی همبستگی مثبت دارد (01/0 P<). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای پیش بین در دو گام رگرسیون 27/۰ از واریانس نگرش به رفتارهای بزهکارانه در دانش آموزان را به طور معنادار در سطح معناداری(01/0 P<) پیش بینی می کنند.

مقدمه: نوجوانی دورانی است که از یک سو، ریشه رشد ارزشهایی که در کودکی شکل گرفته اند، فرصت توسعه پیدا می کنند و از سوی دیگر دورانی است که فرد مستعد خطرپذیری است و ممکن است تصمیمات ناپایداری بگیرد که منجر به رفتارهای نامطلوب ازجمله بزهکاری شود. بنابراین نوجوان نیازمند دریافت مهارتهاست. مسئولیت پذیری اجتماعی مهارتی است که نوجوان را به پیامدهای تصمیماتش در مورد خود و دیگران متعهد می کند. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی مدرسه محور بر نگرش نوجوانان دختر به بزهکاری طراحی شد. روش: مطالعه حاضر از نوع شبه مداخله ای با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر 15 تا 18 ساله دوره دوم دبیرستانهای شهر تهران بود. نمونه ای به حجم 92 دانش آموز (گروه مداخله 45 و گروه کنترل 47 دانش آموز) انتخاب شد. همچنین به منظور سنجش نگرش به بزهکاری از پرسشنامه نگرش به بزهکاری استفاده شد. آزمودنیها به مدت دو ماه در 7 جلسه 90 دقیقه ای محتوای آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی را دریافت کردند و سپس پس آزمون گرفته شد. برای تحلیل داده ها، نرم افزار SPSS و آزمونهای تی زوجی و مستقل، آنالیزواریانس یک طرفه و آنالیزواریانس چندمتغیره به کار گرفته شد. یافته ها: نتیجه آزمونهای تی زوجی و مستقل نشان داد که در گروه مداخله نگرش مثبت به بزهکاری به طور معناداری کاهش یافته و نگرش منفی به بزهکاری به طور معناداری افزایش داشته است؛ درحالی که در گروه کنترل در هیچ یک از ابعاد نگرش اختلاف معناداری مشاهده نشد. نتایج مدل آنالیزواریانس چندمتغیره نشان داد که نمره پیش آزمون نگرش مثبت به ترتیب 6 و 22 درصد از تغییرات نمره پس آزمون نگرش منفی و مثبت را تبیین می کند. همچنین نمره پیش آزمون نگرش منفی حدود 32 درصد از تغییرات پس آزمون نگرش منفی را تبیین می کند. بحث: آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی می تواند در ارتقاء نگرش و صلاحیتهای اجتماعی و کاهش تمایل نوجوانان به تجربه الگوهای انحرافی مؤثر باشد. همچنین نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که این آموزش در سنین پایین تر نوجوانی مؤثرتر است.