کیفیت تجربه گردشگری

اگرچه گردشگری ورزشی در کشور ما به عنوان یک صنعت در حال تکامل توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، اما پژوهش ها در زمینه مدیریت و بازاریابی مقصد، همچنان محدود است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتقای رقابت پذیری گردشگری ورزشی ایران از طریق کیفیت تجربه گردشگری اجرا شد. روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی بود. بدین منظور، 245 گردشگر ورزشی که ایران را به عنوان مقصد گردشگری ورزشی انتخاب کرده بودند، پرسشنامه های رقابت پذیری ادراک شده مقصد هالمن و همکاران، (2014) و کیفیت تجربه گردشگری منگ، (2006) را تکمیل نمودند. روایی پرسشنامه ها با استفاده از نظر متخصصان (روایی محتوا) و مدل سازی معادلات ساختاری (روایی سازه) ارزیابی و تأیید شد. نرم افزار اسمارت پی.ال.اس جهت تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها حاکی از این بودند که کیفیت مرحله های مختلف تجربه گردشگری شامل برنامه ریزی پیش از سفر، مسیر سفر، در منطقه و واکنش پس از سفر می توانند ادراک گردشگران ورزشی از رقابت پذیری ایران به عنوان مقصد گردشگری ورزشی را ارتقا دهند. از این رو می توان چنین نتیجه گرفت که تجربه گردشگری صرفاً به درون مرزهای مقصد گردشگری محدود نمی شود و از لحظه تصمیم به سفر تا بازگشت از آن را در بر می گیرد و با ارائه تجربیات با کیفیت بالای گردشگری در تمامی این مرحله ها، می توان ادراک گردشگران از رقابت پذیری گردشگری ورزشی ایران را ارتقا داد و یک برگ برنده در میان گزینه های جایگزین گردشگری ورزشی به دست آورد.

تجربه به عنوان هسته اصلی محصول گردشگری می تواند یک مزیت رقابتی برای مقصدهای گردشگری ایجاد کند که به سختی قابل جایگزینی و تقلید است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کیفیت تجربه گردشگری بر رقابت پذیری ادراک شده و نیت های رفتاری گردشگران ورزشی خارجی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش تمامی گردشگران ورزشی خارجی سفرکرده به مقصدهای گردشگری ورزشی ماجراجویانه ایران در سه سال گذشته بودند که 245 نفر در پژوهش مشارکت داشتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های کیفیت تجربه گردشگری منگ (2006)، رقابت پذیری ادراک شده مقصد هالمن و همکاران (2014) و نیت های رفتاری شارما و نایاک (2019) بود. از مدل یابی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که کیفیت تجربه گردشگری می تواند بر رقابت پذیری ادراک شده ایران و رقابت پذیری ادراک شده نیز به دنبال آن می تواند بر نیت های رفتاری گردشگران ورزشی تأثیر بگذارد. بر مبنای یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که با بهبود کیفیت تجربه گردشگری در تمامی مراحل سفر از زمان برنامه ریزی تا پس از سفر، می توان ادراک گردشگران ورزشی از رقابت پذیری ایران به عنوان مقصد گردشگری ورزشی را ارتقا داد و در نهایت بر نیت های رفتاری آینده آنها، اثر مثبت گذاشت.

هدف این پژوهش سنجش و ارتقاء ظرفیت پذیرش گردشگری شهر سرعین در راستای توسعه پایدار گردشگری بوده و ظرفیت پذیرش این شهر با در نظر گرفتن رویکرد مقصد محور در ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی سنجیده شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استفاده شد و حجم نمونه با استفاده از روش کوکران تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSSاستفاده شد. بررسی نتایج، بیانگر آن است که توسعه گردشگری در شهر سرعین به لحاظ اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی متناسب با ظرفیت پذیرش این شهر بوده؛ اما در مقابل توسعه گردشگری بیشتر از ظرفیت پذیرش زیست محیطی –کالبدی این شهر بوده است. نتایج آزمون فرضیات بیانگر آن است که رابطه مستقیم و معناداری بین امکانات گردشگری و تعداد گردشگران و هم چنین رابطه مستقیم و معناداری بین تعداد گردشگران و کیفیت تجربه گردشگری وجود دارد. در نهایت پیشنهاداتی برای توسعه پایدار گردشگری و افزایش ظرفیت پذیرش شهر سرعین ارایه گردید.