اقتصاد افغانستان

نوسانات ارزی یکی از اساسی ترین چالش های اقتصادی در تمامی دنیا بشمار می رود که برروی اقتصاد داخلی کشورها نیز تاثیر گذار است و بر اساس یافته های مطالعات مختلف، این تاثیرگذاری در کشورهایی که از نظر اقتصادی وابستگی بیشتری دارند، معنادار تر است. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر نوسانات ارزی بر رشد اقتصادی افغانستان می پردازد. داده های مطالعه حاضر از پایگاه بانک جهانی و همچنین اسناد و مدارک صنایع افغانستان استخراج شده اند و از مدل دو عاملی یوریون که بر اساس نظریه رووس است برای تحلیل داده ها استفاده شده است. در این مطالعه تاثیر نوسانات ارز برروی 11 صنعت در کشور افغانستان بررسی شده است که نتایج آن نشان می دهند نوسانات ارزی تاثیر منفی بر صنایع افغانستان و در نتیجه رشد اقتصادی افغانستان دارد و تنها مولفه ی «خدمات مالی» است که ارتباط مثبت و معناداری با نوسانات نرخ ارز دارد.

هدف این مطالعه، تحلیل واکنش رشد اقتصادی افغانستان از رشد اقتصادی کشورهای منتخب همسایه آن (ایران، پاکستان، تاجیکستان و ترکمنستان) است. در این تحقیق از داده های سالانه تولید ناخالص داخلی (۲۰۱۷ – ۲۰۰۲) و الگوی خود رگرسیون برداری (VAR) استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که یک رابطه مثبت و بلندمدت بین رشد اقتصادی افغانستان و کشورهای ایران و پاکستان وجود دارد. نتایج در کوتاه مدت نیز نشان می دهد که یک رابطه علّی یک طرفه از سوی تولید ناخالص داخلی ایران به سمت تولید ناخالص داخلی افغانستان است؛ اما هیچ گونه رابطه علّی دوطرفه بین رشد تولید ناخالص داخلی افغانستان و ایران وجود ندارد. هم چنین بین تولید ناخالص داخلی افغانستان و پاکستان یک رابطه علّی دوطرفه وجود دارد. درحالی که بین تولید ناخالص داخلی افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان، هیچ رابطه علّی وجود ندارد. افزون بر آن، نتایج مذکور در بلندمدت نشان می دهد، کشورهای ایران، پاکستان و ترکمنستان سهم عمده ای در توضیح نوسانات تولید ناخالص داخلی افغانستان دارد و در این میان بیشترین سهم مربوط به ایران است.