روش پژوهش نظریه مبنایی

مقدمه: از دو دهه اخیر، دانشجویان بین المللی و مسائل آنها جزء جدا ناشدنیبین المللی سازی دانشگاه ها است. درنتیجه شناخت و بررسی مسائل و مشکلات دانشجویان بین المللی و تلاش برای جذب آنها در دانشگاه مقصد از جمله اهداف سیاسی و اقتصادی آموزش عالی کشور است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر واکاوی چالش های دانشجویان بین المللی دانشگاه یزد تعیین شد. روش کار: رویکرد پژوهش «کیفی» و روش پژوهش «نظریه مبنایی» بود. گروه هدف شامل دانشجویان بین المللی دانشگاه یزد بود که با استفاده از روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش «مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته» بود. مصاحبه ها تا 18 مورد انجام شد و اشباع نظری حاصل گردید. داده ها به شیوه «کدگذاری» و «مقوله بندی» در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. برای تعیین اعتبار داده ها، از روش «سه سوسازی» استفاده شد. نتایج: در مجموع یافته ها مؤید ابعاد شش گانه نظریه مبنایی بود. مقوله های شکل دهنده چالش های دانشجویان بین الملل دانشگاه یزد و روابط بین آنها در قالب مدل پارادایمی ظهور یافت که شامل موجبات علّی (6 مقوله)، مقوله محوری (چالش بدو ورود و سازگاری)، راهبرد (5 مقوله)، شرایط محیطی (2 مقوله) ویژگی های زمینه ای (5 مقوله) و پیامدها (3 مقوله) می شود. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن ویژگی های زمینه ای و شرایط محیطی، از طریق راهبردهای توجه، راهنمایی و مشاوره با دانشجویان بین المللی، انگیزش دانشجویان، ارتباطات و همکاری های دانشگاهی، تلاش مضاعف و مشارکت دانشجویان بین المللی می توان شاهد پیامد های رضایتمندی دانشجویان بین المللی، وفاداری به دانشگاه و پیشرفت تحصیلی آن ها بود.

بدون تردید می توان گفت که اجتماعی سازی یادگیری یکی از عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت زندگی تحصیلی و اجتماعی یادگیرندگان است. با توجه به چند بعُدی و فرایندی بودن اجتماعی سازی یادگیری و کمبود پژوهش های تبیینی در مورد این مسئله، پژوهش حاضر درصدد کشف و تبیین فرایند اجتماعی سازی یادگیری در محیط های یادگیری به کمک روش « نظریه داده بنیاد» بود. مشارکت کنندگان این پژوهش را معلمان علوم و صاحب نظران دانشگاهی دارای تجربه در زمینه اجتماعی سازی یادگیری تشکیل می دادند و با 13 نفر از آن ها که به شیوه هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند مصاحبه انجام شد. ماحصل مرحله ی کدگذاری باز، بیست و یک طبقه ی اصلی بود. شرایط علّی عبارت بودند از: مشارکت فعال دانش آموز، طراحی محیط یادگیری دانش آموز محور، بسترسازی برای آموزش دانش آموز محور، پیوستگی آموزش و تجربه و یادگیری تعاملی. شرایط زمینه ای شامل دو طبقه ی اصلی توسعه حرفه ای معلّمان، رفع موانع ساختاری، اداری و فضای فیزیکی بود. نظام آموزشی مکانیکی و کمیت گرا، کیفیت معلّم، کیفت یادگیرندگان و کیفیت خانواده شرایط مداخله گر را تشکیل می دادند. همچنین، راهبردهای پژوهش در پنج طبقه ی تعامل اجتماعی در یادگیری، تأکید بر پرسش و پژوهش، هنر برانگیختن، خودراهبر کردن یادگیرندگان و تناسب میان محتوا، مکان و زمان آموزش جای گرفتند. پنج طبقه ی اصلی اثرات مثبت بر یادگیری و دانش، افزایش انگیزه و اعتماد به نفس در محیط یادگیری، تقویت توانایی ها و مهارت های سطح بالا، بهبود کیفیت زندگی اجتماعی و تغییر در نگرش یادگیرندگان نیز تشکیل دهنده پیامدها بودند. سازنده گرایی اجتماعی الگوی اجتماعی سازی یادگیری به عنوان پدیده مرکزی داده ها، شکل دهنده ی یافته های پژوهش حاضر بود.