موانع توسعه روستایی

توسعه پایدار به معنای مدیریت و حفاظت منابع طبیعی پایه و جهت بخشیدن به تحولات تکنولوژی و نهادی، به ترتیبی که نیازهای نسل های کنونی و آینده بشریت را به صورت مستمر و پایدار تامین نماید به عنوان یکی از جنبه های رشد و توسعه ی روستایی مطرح است. روستا نشینی شکل ویژه ای از استقرار و معیشت انسان و جلوه بارزی از حیات اقتصادی و اجتماعی در ایران می باشد که با نظامی کم و بیش پایدار در طی قرون متمادی تداوم یافته است. توسعه روستایی از جمله مباحث مهم در توسعه هر کشور محسوب می شود. از این رو اولویت آن در برنامه های توسعه اقتصادی-اجتماعی بسیار مهم است. در این مطالعه با بررسی عوامل تاثیر گذار در توسعه روستایی استان البرز ( عوامل اقتصادی، سیاسی و نهاد های برنامه ریزی)، شاخص های توسعه روستایی تعیین و دلایل عدم توسعه یافتگی روستاهای استان البرز، با روش توصیفی-تحلیلی و از طریق پرسشنامه مطرح خواهد شد. بر اساس نتایج مطالعه ی حاضر، از میان شاخص های مورد مطالعه در مورد موانع توسعه روستایی استان البرز، مولفه اقتصادی سیاسی و امور برنامه ریزی دارای بیشترین تاثیر بوده است.

توسعه روستایی یکی از دغدغه های اصلی کشورهای درحال توسعه است. پیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی از قبیل فقر گسترده، بیکاری و مهاجرت موجب توجه به توسعه روستایی گردیده است. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار افغانستان (1399)، از مجموع جمعیت این کشور حدود 4/23 میلیون نفر (71 درصد) در نواحی روستایی سکونت دارند. این در حالی است که نواحی روستایی با چالش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدیریتی و محیط زیستی مواجه هستند. بنابراین، شناسایی چالش های توسعه روستایی افغانستان پیش شرط تدوین سیاست ها، برنامه ریزی و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. در همین راستا، این مطالعه با هدف شناسایی و تحلیل عمده ترین چالش های موجود در حوزه توسعه روستایی افغانستان انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 60 نفر از کارشناسان مسائل توسعه روستایی و کشاورزی این کشور بود. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه و روش آن مصاحبه حضوری بود. برای تجزیه وتحلیل و توصیف داده ها علاوه بر آماره های پراکندگی و مرکزیت، از ضریب تغییرات و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که به ترتیب چالش های اقتصادی، مانند کمبود اعتبارات و سرمایه گذاری در روستاها، اجتماعی، نظیر پایین بودن مشارکت زنان در فعالیت های روستایی، محیط زیستی، از جمله بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی، فیزیکی کالبدی، مانند ضعف یا فقدان شبکه شهری روستایی و در نهایت مدیریتی، به ویژه غلبه نیروی کار غیرمتخصص در فعالیت های اقتصادی روستا، از جمله مؤثرترین چالش های توسعه روستاها در افغانستان هستند که تلاش در جهت رفع آن ها نقش قابل توجهی در دستیابی به توسعه پایدار روستایی و در نتیجه ملی این کشور خواهد داشت.