برچسب گذاری اجتماعی

هدف: مرور نظام مند پژوهش های حوزه معناشناسی در سامانه های برچسب گذاری اجتماعی، به منظور شناسایی شاخه های موضوعی قابل توجه پژوهشگران، مرور راهکارهای رفع یا کاهش اثرات مسائل معناشناسی بر بازیابی اطلاعات در این سامانه ها و شناسایی شکاف های پژوهشی این حوزه است. روش پژوهش : پژوهش به روش مرور نظام مند انجام گرفته است. به این منظور، با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، 101 مقاله پژوهشی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2003-2019 انتخاب و پس از پالایش، 44 پژوهش تحلیل شد. یافته ها: محورهای موضوعی مهم شامل طراحی یک سامانه برچسب گذاری معنایی، استفاده از وردنت برای تعیین رابطه معنایی میان برچسب ها، بهره گیری از بافت برای ابهام زدایی از معنای برچسب، تولید الگوریتم برچسب گذاری معنایی خودکار بودند. خلأهای پژوهشی برای انجام پژوهش های آتی عبارتند از: ابداع روشی برای شناسایی منابع حاوی معنایی خاص از یک برچسب بدون نیاز به بررسی همه منابع، بررسی امکان استفاده از روش های خوشه بندی برچسب ها برای خوشه بندی منابع. نتیجه گیری: با توجه به شکاف های پژوهشی همچنان مسئله معنا در سامانه های برچسب گذاری می تواند از حوزه های مهم مطالعات پژوهشی سازماندهی اطلاعات باشد.

هدف : با ظهور وب2، یکی از ابزارهایی که امکان تعامل بیش تر کاربران با نظام های کتابخانه ای را فراهم می سازد، برچسب گذاری اجتماعی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله این ابزار وب2 از دیدگاه منابع کتابخانه ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش : این مقاله از نوع مروری است و از بررسی متون تخصصی موجود، وب سایت ها و اپک های کتابخانه ای به کارگیرنده برچسب گذاری ها برای ارائه مطالب استفاده شده است. یافته ها و نتیجه گیری : امروزه در فهرست های پیوسته عمومی  (اپک) فراوانی از برچسب گذاری اجتماعی استفاده می شود. بر این اساس یک قابلیت جستجوی جدید بر مبنای برچسب های داده شده به منابع به اپک ها اضافه می شود که به غنای بیش تر فهرست ها کمک می کند. چالش هایی نیز در این مسیر وجود دارد که شامل تأثیرپذیری برچسب ها از علایق، نیازها و مهارت های کاربران، نبود کنترل، مشکلات زبانی و نگارشی و اضافه بار اطلاعاتی حاصل است.استفاده از برچسب گذاری اجتماعی در جستجوی موضوعی به معنای حذف نقش کتابدار از فرایند سازماندهی اطلاعات نیست، بلکه لازم است کتابدار متخصص به عنوان یک ناظر عمل کند و راه را برای بالا بردن رضایت کاربران هموار سازد.

هدف: پژوهش حاضر درصدد بررسی رفتار برچسب گذاری اطلاعات و میزان همخوانی برچسب ها با مضمون محتوا در صفحه های آموزشی و موفق در رؤیت پذیری شبکه اجتماعی اینستاگرام است تا بتوان به الگویی در رابطه با برچسب گذاری اجتماعی برای افزایش یافت پذیری در آن دست یافت. روش پژوهش: رویکرد پژوهش، از نوع کیفی و اکتشافی است و با روش تحلیل مضمون انجام شده است. در این رابطه، بیش از 2800 برچسب (هشتگ)، از صفحه های موضوعی و آموزشی اینستاگرام، که بر اساس رویکرد افزارسنجی رقابتی به صورت نمونه هدفمند انتخاب شده بودند، تحلیل مضمون شدند و ضمن مقوله بندی هشتگ ها، همخوانی آن ها با مضمون محتوا مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان داد برچسب ها و هشتگ های موضوعی، متداول و انحصاری بیشتر به محتوا اختصاص داده شده و کمتر از هشتگ های تأکیدی و انتقادی استفاده شده بود. نوع برچسب های اختصاص داده شده بستگی به بافت صفحه ها نیز داشت. همچنین یافته ها نشان داد 76 درصد از هشتگ های مورد بررسی با مضمون محتوای به اشتراک گذاشته شده همخوانی داشت. نتیجه گیری: رفتار برچسب گذاری می تواند نشان دهنده انگیزه های اشتراک اطلاعات نیز باشد و از هشتگ های صفحه های آموزشی با توجه به ارزیابی همخوانی آن ها با مضمون محتوا می توان به عنوان الگویی برای سازماندهی تصاویر استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوهای برچسب گذاری کاربران به مقالات مرتبط با حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی در پایگاه academia.edu انجام شد. روش پژوهش از لحاظ رویکرد کمی و مبتنی بر پژوهش های تحلیل متن و از لحاظ نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل 6086 مقاله برگرفته از 159 مجله انگلیسی زبان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی موجود در پایگاه استنادی Scopus و جزء مجلات هسته در پایگاه LISTA می باشد. مقالات مستخرج از مجلات پایگاه Scopus (به تعداد 194337 مقاله) در پایگاه Academia.edu مورد جستجو قرار گرفته و آن دسته از مقالاتی که توسط کاربران برچسب گذاری شده بود، انتخاب گردید. بررسی رابطه بین رشد انواع برچسب ها (یک واژه ای، دو واژوه ای، سه واژه ای، و چهار واژه ای و بیشتر) و افزایش مدارک حاکی از همبستگی خطی بین آنها بود. در بین گروه های مختلف برچسب ها بیشترین ضریب رشد مربوط به برچسب های دو واژه ای (0/609) و کمترین ضریب رشد مربوطه به برچسب های چهار واژه ای و بیشتر (0/143) بود. ضریب رشد کل برچسب ها (جدید و تکراری) نیز 5/52بود (یعنی به ازای هر مدرک 5/52برچسب). همچنین مشخص شد که برچسب های دو واژه ای بیشترین انطباق (54/92درصد) و برچسب های چهار واژه ای و بیشتر کمترین انطباق (1/76درصد) را بخش های مختلف مقالات (عنوان، چکیده، و کلیدواژه های نویسندگان) داشته است. کل برچسب ها نیز به میزان 5/7 درصد با عنوان، 79/76 درصد با چکیده، و 15/89درصد با کلیدواژه های نویسندگان منطبق بود. در مورد استفاده مجدد از برچسب ها نیز آشکار شد که به طور کلی 38/8درصد برچسب ها مورد استفاده مجدد قرار گرفته است. از سوی دیگر، برچسب های دو واژه ای با 57/59درصد بیشترین و برچسب های چهار واژه ای و بیشتر با 7/54درصد کمترین استفاده مجدد را داشته اند. نکته دیگر اینکه  16 درصد از برچسب ها در سال اول و بیش از 50 درصد برچسب ها تقریبا در 3 سال اول مورد استفاده مجدد قرار گرفته است. در پایان می توان گفت که وجود اجماع قابل توجه کاربران در مورد اصطلاحات معینی بیانگر آن است که الگوهای جدید از برچسب های کاربران حداقل تا حدی با مفاهیم نمایه سازی حرفه ای در مورد محتوای مدارک سازگار است و با تمرکز بر پرکاربردترین برچسب ها و توزیع پایدار آنها می توان به فرمولی برای تعیین وزن و حتی طرح های رده بندی و طبقه بندی دست یافت. همچنین، از فعالیت های کاربران در شبکه های اجتماعی  به منظور افزایش کیفیت پیشنهادات در نظام های برچسب گذاری جمعی می توان بهره برد. نکته دیگر اینکه، بین نمایه سازی حرفه ای و برچسب گذاری کاربر پیوستگی وجود دارد و این دو نسبت به هم بیگانه نیستند. این پیوستگی می تواند پایه و اساسی برای یک سیستم مکمل دسترسی موضوعی که موجب غنی شدن نمایه سازی حرفه ای است، باشد.