واحدهای درسی

کارآمدی گروه های آموزشی دانشگاه ها، افزون بر جذب استادان توانمند، در گرو نقد مستمر برنامه های آموزشی و نوسازی مداوم آنهاست تا به ارتقای علمی کشور و اعتلای نهاد دانشگاه منجر شود. این مقاله می کوشد، برنامه های علمی و آموزشی گروه های تاریخ را ارزیابی کند و به این پرسش اصلی پاسخ گوید که آیا برنامه های آموزشی تاریخ، متناسب با تغییر نسل ها و دوره های تاریخی، از تحول و پویایی لازم برخوردار بوده است؟ این نوشتار، با نگاهی نقادانه به تاریخچه ی فعالیت های آموزشی رشته ی تاریخ و نیز بررسی انتقادی برنامه های درسی آن، به این جمع بندی رسیده است که برنامه های آموزش دانش تاریخ، همچنان از کاستی های متعدد رنج می برد و متناسب با انتظارات و نیازها، متحول نشده است، از این رو، همچنان نیازمند تغییر و نوسازی است. افزون بر این، برخی از راهکارها برای تغییر و توسعه ی این رشته، پیشنهاد شده است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان کارایی دروس عملی مقطع کارشناسی رشته تربیت بدنی در مرتفع کردن نیازهای این درس از دیدگاه دبیران تربیت بدنی می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقایسه ای می باشد که جامعه آماری آن را کلیه دبیران تربیت بدنی سطح شهر تبریز تشکیل می دادند که تعداد آن ها برابر با650نفر می باشد. بر اساس جدول کرجسای و مورگان حجم نمونه آماری آماری245نفر مشخص گردید که223پرسش نامه به درستی برگشت داده شد. نمونه گیری به صورت خوشه ای- تصادفی و با توجه به نسبت دبیران شاغل در هر ناحیه انجام پذیرفت. از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، نمودارها و جداول) و آمار استنباطی (آزمون t تک متغیره) جهت تحلیل داده ها استفاده شد. از پرسش نامه محقق ساخته که دارای 29 گویه بود، به منظور جمع آوری اطلاعات پژوهش استفاده گردید که پایایی سؤالات پرسش نامه از طریق آلفای کرونباخ و با اجرای مطالعه راهنما 72/0 به دست آمد و روایی آن به صورت صوری و محتوایی به تائید 8 نفر از صاحب نظران و متخصصان تربیت بدنی رسید. یافته ها نشان داد که بین میزان همخوانی اهداف دروس عملی دوره کارشناسی با اهداف عمومی درس تربیت بدنی در مدارس از نظر دبیران تربیت بدنی تفاوت وجود دارد. همچنین دروس عملی دوره کارشناسی در مرتفع کردن نیازهای درس تربیت بدنی در مدارس کافی نمی باشد و پاسخگوی این امر نیست و میزان تناسب دروس عملی دوره کارشناسی تربیت بدنی در بین دبیران تربیت بدنی متفاوت بوده و نشان از ناکافی بودن و عدم تناسب تعداد دروس و واحدهای ارائه شده برای دبیران تربیت بدنی می باشد. بر این اساس نیاز به بازنگری در دروس و سرفصل مقطع کارشناسی رشته تربیت بدنی ضروری به نظر می رسد و هر چه سریع تر بایستی نسبت به بروز رسانی آن اقداماتی به عمل آید.

احیا و بازیابی متون خطّی و آثار گذشتگان در علوم مختلف اسلامی، از مهم ترین راه های شناسایی و شناساندن فرهنگ و تمدّن هر جامعه به شمار می رود. تصحیح و تحقیق این آثار، سبب می شود تا گنجینه ای از علوم، احیا شده و در دسترس قرار گیرد؛ چه بسا علوم نابی که در این خزائن خطّی موجود باشد. نوشتار پیشِ رو، تهیّه و تصویب واحد درسی مستقلّی با عنوان «تصحیح و تحقیق نسخه های خطّی و متون کهن» را در رشته علوم قرآن و حدیث و مشابهات آن پیشنهاد می کند. سرفصل های این درس نیز با عنایت به مقدّماتی در آموزش قواعد و فنون نسخه شناسی، شیوه های تصحیح، مقدّمه نویسی، نقد و ترجمه آثار خطّی، به نگارش درآمده است. بهره این درس، آشنایی با سیر، تطوّر و تاریخ علوم اسلامی و شیوه های تصحیح و تحقیق متون خطّی بوده و نتیجه آن، کوشش و اهتمام دانش پژوهان جهت احیا و انتشار شایسته آثار خطّی و متون کهن است. این درس می تواند فرصتی برای پژوهش های علمی و نگارش در حوزه های کمترتوجّه شده باشد.

هدف پژوهش حاضر ارائه الگویی پیشنهادی برای واحد درسی فلسفه تربیتی اسلام در دانشگاه فرهنگیان است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و یافته ها نشان داد که اهداف کلی در طرح درس پیشنهادی برای واحد درسی فلسفه تربیتی اسلام این است که دانشجو بتواند مهم ترین بنیادهای نظری و مؤلفه های نظام تربیت اسلامی را به خوبی درک نماید، فلسفه تربیتیِ شخصی خود را به عنوان چارچوب فکری و ارزشی عمل در موقعیت های تربیتی شکل دهد و به ارزیابی واقعیت های تربیتی موجود در کشور بر پایه مبانی و اصول تربیت اسلامی بپردازد. تنظیم اهداف کلی مذکور و محتوای همسوی با آن بر اساس سطوح شناختی، عاطفی و روانی حرکتی است. در مورد راهبردهای تدریس هم مشخص گردید که پیش مطالعه و تحقیق فردی، توضیح همراه با پرسش و پاسخ استاد و در مواقع لازم بحث گروهی و انجام فعالیت های یادگیری مربوط به هر بحث به طریق فردی یا گروهی در کلاس یا خارج از آن می تواند راهگشا باشد. همچنین برای تشخیص میزان و چگونگی نیل دانشجو-معلمان به اهداف فلسفه تربیتی اسلام پیشنهاد می شود از ارزشیابی های پایانی، فرآیندی، پوشه کار و قضاوت ها و مشاهدات مدرس استفاده شود.

هدف از برنامه آموزشی رشته مهندسی شیمی آماده کردن دانشجویان برای فعالیت در حرفه های مرتبط با آن است. ارائه برنامه آموزشی مناسب به دانشجویان کمک می کند تا با صنعت ارتباط بهتری برقرار کنند و بتوانند در بهبود وضعیت صنعت و پیشرفت آن در آینده نقش مؤثرتری داشته باشند. هدف از این مطالعه ارائه راهکارهایی مناسب برای بهبود برنامه آموزشی رشته مهندسی شیمی در دانشگاههای ایران است. با توجه به این موضوع که برنامه درسی مهندسی شیمی بسیار گسترده است و واحدهای درسی آن یکی از وسیع ترین زمینه ها را برای ظهور مفاهیم علوم پایه فراهم می کند، روشهای مختلفی برای ارائه دروس این رشته در دانشگاههای مختلف مطرح شده است. در این بررسی برنامه های آموزشی دانشگاههای برتر دنیا با رتبه های جهانی زیر 100 در رشته مهندسی شیمی از جمله دانشگاههای Yale، Cambridge، California، Imperial، Columbia، Michigan،Penn  و Toronto با برنامه های آموزشی دانشگاههای ایرانی مقایسه و در انتها راهکارهای مناسبی برای بهبود برنامه آموزشی دانشگاههای ایرانی ارائه شده است.