گواه نمایی مستقیم

گواه نمایی بر نحوه ی دستیابی گوینده به منبع اطلاع و شیوه ی انتقال آن به شنونده متمرکز است. جملات در زبان هایی که دارای مقوله ی گواه نمایی هستند، نشانگری دارند که از طریق آن شنونده در می یابد که آیا گوینده خود شاهد آن فعل بوده است، از کسی شنیده است، آن را استنباط کرده است و یا اینکه آن را حدس زده است. با اینکه زبان فارسی فاقد مقوله گواه نمایی است ولی گوینده از راهکارهایی خاص همچون وجه فعلی، افعال حسی و شناختی، نقل قول و مجهول، سوگند و ضمایر برای بیان گواه-نمایی درجهت تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب استفاده می کند. مقاله حاضر در پی بررسی ارتباطِ راهکارهای گواه نمایی با شخصیت-پردازی در نمایشنامه پلکان اثر اکبر رادی است تا از این رهگذر به پرسش های الف) نویسنده در شخصیت پردازی از کدام راهکار جهت گواه نمایی برای خواننده استفاده می کند؟ ب) شخصیت های نمایشنامه در ارتباط با هم از چه راهکارِ گواه نمایی بیشتراستفاده می کنند؟، پاسخ دهد. برای پاسخ به این پرسش ها همه دیالوگ هایی که در آن نویسنده، شخصیت را برای مخاطب ترسیم می کند و یا شخصیت ها در گفتگو باهم شخصیت خود را آشکار می سازند، بررسی شدند و بر اساس یافته های پژوهش مشخص شد که هم نویسنده و هم شخصیت های نمایش بیشتر از گواه نمایی مستقیم در شخصیت پردازی استفاده می کنند.