میراث تاریخی

شهری دست یافت که به «نصف جهان» ملقب شد. لیکن سابقهٔ این توسعه به پایتختی این شهر در عهد سلجوقیان نیز بازمی گشت. در میان این دو دورهٔ پایتختی، در باب تاریخ شهری اصفهان سکوتی غریب در منابع هست که با بررسی میدانی آثار متعدد و غنی اصفهان، قابل جبران است. هدف نوشتهٔ حاضر تلاشی برای پرکردن خلأ اطلاعاتی در میان دو دورهٔ سلجوقی و صفوی است که نه تنها شهر اصفهان که حتی شهرهای بزرگ و کوچک مجاور آن را در بر گرفته است. پرسش آن است که عوامل تداوم حیات شهری اصفهان در عهد مغولان تا ترکمانان چه بوده است؟ فرضیه حاکی از آن است که رقابت های محله ای و فرقه ای در این دوره به رقابت در جهت ساخت مساجد، خانقاه ها و مجموعه های محله ای و خاندانی منجر شد. یافته های بررسی حاضر ضمن تأیید فرضیه تأکید دارد که عنصر محله به عنوان کوچکترین واحد مستقل سکونتی، شهرهای اصفهان را پاره پاره کرد و جای وحدت شهری را گرفت. مهم ترین عامل محدت شهری و صنفی و اجتماعی صوفیانی بودند که با لقبهای خویشاوندانهٔ کاکا، بابا و عمو همبستگی اجتماعی محله ها را تقویت می کردند.

توظیف الشخصیه التراثیه فی العمل الأدبی یسبب تولید العلاقه الأدبیه بالتراث، لأنّ التاریخ بما فیه من الأحداث والتطورات من مکونات الهویه والشخصیه الإنسانیه، حیث یجعل الفرد یفتخر بماضیه أو یتحسر علیه. أضف إلیه أن قابلیه التکرار للأحداث التاریخیه تجعلها حیه فاعله فی ذاکره الإنسان. ومن کبار الأدباء الذین أحیوا التراث التاریخی والأسطوری وذکروا أسماء الشخصیات فی آثارهم حازم القرطاجنی، حیث عرض التاریخ العربی وماضیه عرضاً فنیاً فی مقصورته، واستدعی الشخصیات التاریخیه والأسطوریه من ماضی حضاره العرب القدیمه ووظّفهم بأسمائهم أو ألقابهم أو کنیتهم أو ببعض أحداث حیاتهم، وهو یهدف من خلال هذه الرموز إلی التعبیر عن الدلالات المعاصره. یعالج هذا البحث خلال المنهج التاریخی و الوصفی دراسه مقصوره القرطاجنی حیث تدل النتایج علی أنّ الشخصیات التاریخیه والأسطوریه المهمه التی استدعاها حازم القرطاجنی فی قصیدته، هی شخصیه سیف بن ذی یزن، و عمرو بن سعید، و درید بن الصمه ، و جحاف بن حکیم، و الحجاج بن یوسف، و زید بن علی، و عبد الرحمن بن الأشعث، و عمرو بن المنذر، و زرقاء الیمامه، و زبراء الکاهنه ... ولیس هذا الحشد اللافت لتلک الشخصیات التاریخیه والأسطوریه من لدن صاحب المقصوره سوى مظهر من مظاهر عنایه حازم القرطاجنی بتاریخ العرب المجید وأساطیرهم القدیمه أثناء صیاغته لها حیث یوظفها توظیفاً جمالیه و رمزیه و إنسانیه.

پوشاک ایران میراث تاریخ ارزشمند ی از فرهنگ مرد مان سرزمینی است که خود به تنهایی فرهنگ غنی ایرانی را به همراه د ارد . اگرچه پوشاک به عنوان یکی از جاذبه ها و مؤلفه های گرد شگری لقب گرفته است، با این حال می توان نگاهی فراجاذبه ای به آن د اشت، نگاهی که پوشاک را به خود ی خود فرهنگ می د اند . میراث تاریخی پوشاک ایران، تمرکز بر مؤلفه های فرهنگی نیست، نگاهی از د رون به عمق فرهنگ است. نگاهی از د رون به بیرون، که سیر و سفر د رون فرهنگ را شکل می د هد . فرهنگ پوشش ایرانی نمایانگر رفتار، آد اب و آیین ها، سبک تفکر و زند گی مرد مان ایرانی د ر طول تاریخ است. فرهنگ د رون پوشاک ایرانی، به همراه تمامی ویژگی های ظاهری که به بینند ه آن انتقال می یابد ، د ر برگیرند ه احساساتی است که هم به د یگران منتقل می کند و هم خود به عنوان یک ایرانی با آن ارتباط حسی برقرار نمود ه و آن را د رک می نماید . د ر بطن آن ارزش ها، هنجارها، باورها و اعتقاد اتی نهفته است که فرهنگ یک سرزمین را شکل می د هند . این نوشتار میراث تاریخی پوشاک ایران را از زمان باستان تا د وران پهلوی به شیوه کیفی و روش اسناد ی بررسی کرد ه و سیر فرهنگی آن را تحلیل می نماید . نتایج حاکی از این مطلب است که پوشاک ایران به عنوان یک میراث ماند گار ماهیتی فراپوشش د اشته، بیانگر ارزش های ماد ی و معنوی است که وقار، نظیف بود ن، زیبابود ن، مؤلفه های زیبایی شناختی، رنگ شناسی، تمسک و هم سویی با طبیعت، انسان د وستی، تفکر و اند یشه ورزی، تعاد ل، انعطاف پذیری و تعالی انسانی را روشن می نماید ؛ این امر به مثابه سیروسفر به د رون باورها و اعتقاد ات فرهنگی است که د ر عمق پوشش ایرانی حیات د ارند .  واژگان کلید ی| میراث تاریخی، پوشاک ایرانی، فرهنگ، گرد شگری.

با سقوط ساسانیان و پیوستن سرزمین های متمدن تر به خصوص ایران به محدوده ثغور اسلامی، نظام اداری و مالیاتی ایرانیان باستان مورداستفاده مسلمانان قرار گرفت. عرب ها با این نظام مالیاتی کارآمد و پیشرفته هیچ گونه آشنایی نداشتند و با تطبیق آن قوانین با موازین اسلامی، از نیروهای ایرانی برای اجرا سود بردند و اصطلاحات مالیاتی مانند خراج و جزیه را به کار گرفتند. دفترهای دیوان مالیات تا سال ها بعد به زبان پهلوی نوشته می شد. حتی برخی معتقدند که عصر عباسی بر اساس نوع و نرخ مالیات، شبیه دوران ساسانی بود؛ لذا با توجه به چنین شواهدی می توان اظهار داشت که بنیان مالیات دوران اسلامی متأثر از نظام مالیاتی ایران باستان بود. این مقاله با توجه به ماهیت بنیادی موضوع و بهره جویی از روش تاریخی تحلیلی – توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه ای، انواع درآمدهای مالیاتی، نحوه دریافت و میزان آن را تبیین می کند. یافته ها نشان می دهد نظام مالیاتی ساسانیان به عنوان نهادی تأثیرگذار، نقش بارزی در پیشرفت اقتصادی و استحکام قدرت خلفای مسلمان داشته است و عامل مؤثری در تقویت ساختار اجتماع، فرهنگی و سیاسی بوده است.