رویه های عدالت ترمیمی

زمینه و هدف: با وجود ظرفیت های بسیار خوب سازمان پلیس در راستای تحقق اهداف عدالت ترمیمی، به جهت نهادینه شدن عملکرد سنتی پلیس در صلح و سازش در یک سازوکار مشخص؛ رویکرد استانداردی برای نزدیک کردن بزه دیده و بزهکار به یکدیگر، آگاه کردن بزهکار از آلام و خسارات وارده به بزه دیده، ایجاد حس مسئولیت پذیری در بزهکار و پیگیری و نظارت بر رفتار بزهکار پس از توافق با بزه دیده وجود ندارد. در واقع، اجرایی نمودن رویه های عدالت ترمیمی در سازمان پلیس در عمل با چالش ها و موانع بسیاری از قبیل ساختار سازمانی، آموزشی و فرهنگی و... مواجه است. این پژوهش در صدد شناسایی و احصاء چالش ها و موانع اجرایی نمودن رویه های عدالت ترمیمی در سازمان پلیس و ارائه سازوکارهای متناسب می باشد روش پژوهش: روش انجام این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. برای انجام این پژوهش کیفی، علاوه بر مرور مطالعات انجام شده در این زمینه، در جمع آوری داده های تحقیق از ابزارهای مختلف از جمله، نمونه پژوهی و تحلیل محتوای 24 پرونده مورد میانجیگری، مصاحبه نیمه ساختارمند با 40 نفر، مشاهده و تحلیل تعداد 8 جلسه میانجی گری با موضوعات مختلف می باشد یافته ها و نتایج: دراین پژوهش، مهم ترین چالش ها و موانع موجود در این زمینه، سیطره فرهنگ سازمانی پلیس بر فرآیند صلح و سازش، توسل به الگوهای اقتدارگرا و اجبار توام با سرزنش در ایجاد صلح و سازش، ضعف سازوکار نظارتیِ اثربخش بر فرآیند میانجی گری، فقدان مفاهمه زبانی نسبت به مفهوم و مصادیق عدالت ترمیمی در سازمان پلیس، درک نامناسب پلیس از چگونگی کاربرد نتایج عدالت ترمیمی، نادیده انگاشتن رضایت طرفین در ارجاع به فرآیند ترمیمی، اعلام شده است. در عین حال، مهم ترین راهکارهای اجرایی رویه های عدالت ترمیمی در سازمان پلیس، مانند ترویج فرهنگ عدالت ترمیمی و پایبندی به آن در سازمان پلیس، استانداردسازی رفتار تسهیل گران پلیس و نظارت و ارزیابی مستمر بر آنان، به کارگیری میانجی گران متخصص و آموزش اصول و موازین عدالت ترمیمی به آنان، بسترسازی جهت مشارکت فعال طرفین منازعه، اصلاح ساختار پلیس در جهت تقویت رویکرد عدالت ترمیمی، معرفی شده است.

زمینه و هدف: عدالت ترمیمی یکی از رویکردهای نوین است و کوپ های استان اصفهان به جهت وظایف قانونی وذاتی مستعد اجرای رویه های عدالت ترمیمی هستند لیکن در اجرا با چالش هایی مواجه است. از این رو، هدف پژوهش شناسایی چالش های اجرای رویه های عدالت ترمیمی با رویکرد پیشگیری از جرم در کوپ های اصفهان می باشد.روش تحقیق: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به لحاظ ماهیت داده ها کیفی از نوع تحلیل مضمون است. روش گردآوری اطلاعات در پیشینه و مبانی نظری بصورت اسنادی و مرور مطالعات قبلی بوده ولی گردآوری داده های اصلی با ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند با خبرگان شامل کارکنان پایورکوپ ها، پلیس پیشگیری، معاونت اجتماعی اصفهان انجام شده است، نحوه انتخاب نمونه به صورت هدفمند خبرگان دارای حداقل مدرک کارشناسی ارشد و 5 سال سابقه خدمت در دوایر قضایی، مشاوره و مددکاری کوپ و ادارات پلیس پیشگیری و معاونت اجتماعی اصفهان انتخاب شده اند و تا رسیدن به حد اشباع نظری با 20 نفر مصاحبه شده است. روایی و پایایی تحقیق با انجام بازبینی و استفاده از نظرات اساتید مجرب و کدگذاری مجدد یافته ها انجام و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل مضمون جهت استخراج ابعاد، مولفه ها و شاخص ها استفاده شده است.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش چالش های شناسایی شده در چهار مقوله چا لش های اجرایی و سازمانی شامل« ضعف فرهنگ سازمانی، ضعف ساختار سازمانی، فضای داخلی نامناسب و...» چالش های قضایی شامل«ضعف درحمایت قضایی، مداخله وکلا، ضعف فرهنگ سازمانی قضات و.. » چالش های قانونی شامل« فقدان قانون جهت میانجیگری پلیس، فقدان ا لزام قانونی برای همکاری مراکز حمایتی، فقدان قوانین در جهت  استفاده از ظرفیت متنفذین محلی» و چالش های فرهنگی اجتماعی شامل«ضعف سرمایه اجتماعی پلیس، ملاحظات سیاسی اجتماعی، شکاف نسلی و .. » شناسایی و دسته بندی شدند.نتایج نهایی تحقیق: در راستای اجرای مناسب رویه های عدالت ترمیمی در کوپ های اصفهان استفاده از راهکارهایی از قبیل؛ فرهنگ سازی، ساختار سازی مناسب و ایجاد فضای مناسب و مجزا ازکلانتری، تدوین قوانین مناسب و استفاده از ظرفیت های اجتماعی و محلی  راهگشا می باشد.