طرحواره رهاشدگی

زمینه: یکی از مهمترین طرحواره ها در علم روانشناسی طرحواره رهاشدگی است. پژوهش های مختلفی به بهبود طرحواره های ناسازگار پرداخته اند، اما پژوهشی که به مقایسه فعال سازی سه روش تجسم سازی ذهنی، تجسم سازی تخیلی و ارائه تصاویر در فعال شدن طرحواره رهاشدگی در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه کارآمدی فعال سازی سه روش تجسم سازی ذهنی، تجسم سازی تخیلی و ارائه تصاویر در فعال شدن طرحواره رهاشدگی در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع طرح عاملی دو راهه بود . جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم بود که در سال تحصیلی 96 95 در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل بودند. به این صورت که از طریق پرسشنامه اختلال شخصیت مرزی و براساس نمرات آنان در این پرسشنامه 80 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه اختلال شخصیت مرزی، فرم کوتاه پرسشنامه طرح واره ناسازگار اولیه یانگ و پرسشنامه اضطراب بک بود. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چندراهه نشان داد که روش تجسم سازی تخیلی نسبت به روش ارائه تصاویر نقش کارآمدتری در فعال سازی طرحواره رهاشدگی در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی دارد. نتیجه گیری: این بدان معنا است که از روش تجسم سازی تخیلی می توان برای فعال کردن طرحواره رهاشدگی استفاده کرد.

زمینه : مطالعات پیشین به تاثیر روش تجسم سازی تخیلی و بررسی طرحواره رهاشدگی و کاهش وابستگی بین فردی پرداخته اند.اما تاثیر روش تجسم سازی تخیلی در فعال سازی طرحواره رهاشدگی و کاهش وابستگی بین فردی در افراد دارای سبک های مقابله اجتناب و جبران افراطی مغفول مانده است. هدف : تعیین تأثیر روش تجسم سازی تخیلی در فعال سازی طرحواره رهاشدگی و کاهش وابستگی بین فردی در افراد دارای سبک های مقابله اجتناب و جبران افراطی بود. روش : پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان دارای سبک های مقابله اجتناب و جبران افراطی شهرستان تهران بود که 24 نفر بصورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایشی و گواه (12 نفر) گمارش شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: طرحواره رهاشدگی (یانگ، 2003)، وابستگی بین فردی (هرشفیلد و همکاران، 1977) و مداخله تجسم سازی تخیلی (لاجوردی، میرزاحسینی و منیرپور، 1397). تحلیل داده ها با استفاده از روش کواریانس انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در پس آزمون طرحواره رهاشدگی و وابستگی فردی بین دو گروه آزمایش و گواه وجود دارد و روش تجسم سازی تخیلی در فعال سازی طرحواره رهاشدگی و کاهش وابستگی بین فردی افراد دارای سبک های مقابله ای اجتناب و جبرانی افراطی مؤثر است ( p≤ 0/001 ). نتیجه گیری : روش تجسم سازی تخیلی باعث فعال سازی طرحواره رهاشدگی و کاهش وابستگی بین فردی افراد دارای سبک های مقابله اجتناب و جبران افراطی شد.

هدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش پیش از ازدواج طرحواره محور مبتنی بر فرهنگ برباورهای همسرگزینی و ترس از شکست در ازدواج دردختران مجرد با طرحواره رهاشدگی دارای والدین مطلقه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-ﭘﺲآزﻣﻮن و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری دختران مجرد دارای طرحواره رهاشدگی با والدین مطلقه درشهر اصفهان بودند که با روش نمونه گیری هدفمند 30 نفرانتخاب شدند و در دو گروه آزمایش(15 نفر) وکنترل(15 نفر) به طور تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه طرحواره های ناسازگار یانگ (1998)، نگرش های مربوط به انتخاب همسرکاب و همکاران (2003) و پرسشنامه ترس از شکست در ازدواج اسماعیل پور و نورمحمدی (1398) بود.گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای با استفاده از برنامه آموزش پیش از ازدواج متمرکز بر طرحواره مورد مداخله قرار گرفتند ولی برای گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. داده ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکررانجام شد. نتایج نشان داد آموزش پیش از ازدواج متمرکز بر طرحواره مبتنی بر باورهای فرهنگی بر طرحواره طرد و رهاشدگی، باورهای همسر گزینی شامل عشق باوری، تجربه محوری، ایده آل گرایی، متضاد جویی و آسان بینی و متغیر ترس از ازدواج در مرحله پس آزمون تاثیر معنی داری دارد. براساس یافته های پژوهش آموزش پیش از ازدواج طرحواره محور مبتنی بر فرهنگ ، بر باورهای ناکارآمد همسرگزینی و ترس از ازدواج دختران مجردی که طرحواره طرد و رهاشدگی و دارای والدین مطلقه هستند اثربخش بود.