تعلل گرایی تحصیلی

تعلل گرایی تحصیلی به تأخیر ارادی در انجام دادن تکالیف و موکول کردن آن تکالیف به زمان دیگری اشاره دارد. تأثیر عوامل بافتی و شخصیتی بر تعلل گرایی در تحقیقات زیادی مورد کنکاش قرار گرفته است. مسأله پژوهش حاضر این است که آیا الگوه های ارتباطی خانواده و سبک های هویت قادر به پیش بینی تعلل گرایی تحصیلی است. لذا هدف پژوهش، پیش بینی تعلل گرایی تحصیلی بر اساس ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با نقش میانجی گر سبک های هویت می باشد. بدین منظور پژوهش حاضر با روش توصیفی از نوع همبستگی و خاصه تحلیل مسیر انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه شامل 302 (168 دختر و 134 پسر) دانش آموز در مقطع دبیرستان بخش مشهد مرغاب بود که به صورت تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه تعلل گرایی تحصیلی نسخه دانش آموز سولومون و راث بلوم (1984)، پرسشنامه تجدید نظر شده الگوهای ارتباطی خانواده کوئرنر و فیتزپاتریک (2002، 2004) و پرسشنامه سبک های هویت برزونسکی (1989) بود. سپس داده ها با روش تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که جهت گیری گفت و شنود به صورت مثبت (0/17) و جهت گیری همنوایی به صورت منفی (0/36-) تعلل گرایی تحصیلی را پیش بینی می کنند. در مجموع نتایج حاکی از ان بود اثر الگوهای ارتباطی خانواده بر تعلل ورزی از سبک هویت اطلاعاتی می گذرد. به عبارتی هویت اطلاعاتی مکانیسم ارتباط بین الگوهای ارتباطی خانواده و تعلل ورزی را روشن می کنند.

زمینه: عاطفه ی منفی موجب می شود که فرد به طورکلی تکلیف را نادیده بگیرد و دچار تعلل گرایی شود و در مقابل عاطفه ی مثبت موجب افزایش شاخص های مفید تفکر و کاهش تعلل گرایی می شود. همچنین برخی تحقیقات نشان داده اند که بین انواع نهایی خواهی و تعلل گرایی تحصیلی رابطه وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه چندین متغیر شامل عاطفه مثبت و منفی و نهایی خواهی چندبعدی در قالب یک مدل با تعلل گرایی تحصیلی انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه مدارس دولتی در مناطق 2، 4 و 8 شهر تهران بود که در سال تحصیلی 1396-1395 در این مدارس مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش حاضر نیز شامل 400 نفر از این دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. اعضای نمونه به پرسشنامه های تعلل گرایی تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) و نهایی خواهی چندبعدی هویت و فلت (1991) پاسخ گفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان دهنده برازش مدل با داده ها و وجود رابطه بین عواطف مثبت و منفی و انواع نهایی خواهی با تعلل گرایی تحصیلی بود؛ ضرایب استاندارد رابطه بین عاطفه مثبت با تعلل گرایی تحصیلی برابر با 0/361- ، رابطه بین عاطفه منفی با تعلل گرایی تحصیلی برابر با 0/044، رابطه بین نهایی خواهی خودمدار با تعلل گرایی تحصیلی برابر با 314/0- ، رابطه بین نهایی خواهی دیگرمدار با تعلل گرایی تحصیلی برابر با 285/0 بودند و همگی این ضرایب معنادار بودند(0/01> p ). همچنین ضریب استاندارد مربوط به رابطه بین نهایی خواهی جامعه مدار با تعلل گرایی تحصیلی برابر با 0/114 بود که معنادار نبود(0/05< p ). عدم معنی داری ضریب بدست آمده نشان می دهد که نهایی خواهی جامعه مدار نمی تواند تعلل گرایی تحصیلی را پیش بینی نماید. نتیجه گیری: عواطف مثبت و منفی و انواع نهایی خواهی در قالب یک مدل قادر به پیش بینی تعلل گرایی تحصیلی در دانش آموزان هستند.