زنجیره تامین خون

مدیریت زنجیره تامین خون یکی از اجزای اصلی سیستم سلامت هر کشور محسوب می گردد. این زنجیره از دو جزء جمع آوری خون اهدا کنندگان و عرضه فرآورده های خون تشکیل شده است. این مقاله با تمرکز روی موضوع عرضه فرآورده های مختلف خون، سعی در ارائه یک مدل ریاضی جهت کاهش هزینه های اتلاف و کمبود موجودی فرآورده های خونی بیمارستان ها دارد. در این مدل ضمن برآورده ساختن نیازهای بیمارستانها در گروههای مختلف خون هزینه های موجودی بیمارستانها مدنظر قرار گرفته است. بدین منظور یک مدل ریاضی تصادفی با هدف کاهش هزینه های اتلاف، تامین و کمبود ارائه شده است. مدل ریاضی در 5 بیمارستان تحت پوشش پایگاه انتقال خون آذربایجان شرقی پیاده سازی شده است.نتایج بدست آمده نشان می دهد بیمارستان ها ترجیح می دهند با توجه به هزینه بالای گروههای خونی هزینه های کمبود را متوجه خود نسازند، لذا هزینه های اتلاف را بپردازند. با توجه به سازگاری گروههای مختلف خون هزینه های تامین فرآورده گلبول قرمز 18 % کاهش یافته و موجودی گروه خونی o+ نیز جهت سازگاری با سایر گروههای خونی کاهش یافته است.

در مدیریت شبکه زنجیره تامین خون وجود یک برنامه منسجم و دقیق می تواند به افزایش کارآیی و اثر بخشی شبکه کمک شایانی نماید. در این پژوهش مدل ریاضی یکپارچه در شرایط بحران به منظور کمینه نمودن هزینه ها و زمان تحویل خون ارائه شده است. در مدل حاضر برای اطمینان از تامین خون به موقع و به اندازه به خصوص در شرایط بحران از رویکرد جدید همچون تمرکز سطوح جمع آوری، فرآوری و توزیع خون در تسهیلات، در نظر گرفتن حمل و نقل اضطراری، ترافیک مسیر(تاخیر درتحویل)، جایگزینی گروه های خونی و تسهیلات پشتیبان بهره گرفته شد. تصمیمات مهم دیگری اعم از مکان یابی کلیه تسهیلات دائم و موقت در سه سطح جمع آوری، فرآوری و توزیع وکمبود خون نیز در مدل اعمال شد. مدل را با استفاده از روش اپسیلون محدودیت تکامل یافته برای مسائل مختلف حل شد. نتایج حاصل از محاسبات نشان داد استقرار تجهیزات فرآوری پیشرفته در بیمارستان های صحرایی، تمرکز سطوح در تسهیلات، جایگزینی گروه های خونی سبب بهبود قابل توجه شبکه شده است لذا مدیران و تصمیم گیرندگان می توانند از این رویکردها برای بهینه سازی شبکه زنجیره تامین خون به منظور به کاهش هزینه ها و زمان تحویل خون استفاده نمایند.