روابط شبکه ای

توجه به استقرار و توسعه دولت الکترونیکی در ایران یکی از برنامه های جدی تمامی دولت ها در نظام جمهوری اسلامی است. در حقیقت تمامی برنامه های دولت در حوزه اصلاح نظام اداری به اهمیت و ضرورت و تدوین برنامه های اجرایی برای توسعه آن مبادرت ورزیده اند. درهرحال استقرار دولت الکترونیکی دچار فراز و نشیب هایی است که تحقق و شیوع آن را با مشکل روبرو می سازد. هرچند که در سال 2018 رتبه دولت الکترونیکی ایران 20 رتبه ارتقا یافته و به رتبه 86 رسیده است؛ بنابراین در این مقاله به دنبال شناسایی الگوی تأثیر و تأثر چالش ها و مسائل راهبردی توسعه دولت الکترونیکی با بهره گیری از تکنیک دیمتل هستیم. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بوده است و از میان 15 پرسش نامه توزیع شده میان خبرگان حوزه دولت الکترونیکی، 12 پرسشنامه بازگردانده شده است. عدم رقابت مؤثر در زیرساخت های ارتباطی فناوری اطلاعات و انحصار نسبی در دولت، مشکل اصلی دولت الکترونیک بوده است. وجود زیرساخت ناقص شبکه دسترسی پرسرعت و البته ارزان برای بیشتر مردم کشور از موارد با اهمیت تلقی شده است. عدم دسترسی برخط به برخی پایگاه های اطلاعاتی پایه کشور و عدم رقابت مؤثر در زیرساخت های ارتباطی فناوری اطلاعات و انحصار نسبی دولت نیز از مهم ترین عوامل اثرگذار و اثرپذیر بوده اند. درنهایت، راه حل اساسی، وجود دیدگاه مناسب و اعتقاد راسخ به فناوری اطلاعات بین مدیران و کارشناسان سازمان های دولتی و خصوصی کشور و استفاده راهبردی از آن در جهت بهبود دولت الکترونیک تعیین شده است.

تلاش برای شکل گیریِ علوم انسانی اسلامی، نیازمند تبیین الگوی معرفتی (پارادایم) حاکم بر آن فضای علمی است. در الگوهای معرفتی، مبانی هستی شناسانه، معرفت شناسانه، انسان شناسانه و ارزش شناسانه ارائه می گردد. مبنای هستی شناختی، زیرساخت بقیه مبانی نیز هست. نقطه مرکزی در گزاره های هستی شناختی، «شکل هستی» است و تلاش برای پاسخ به این سوال که: هستی (به معنی کل عالَمِ وجود) چه شکلی دارد، ماموریت هر الگوی معرفتی کلان است. عرضه این سوال به قرآن و استنطاقِ آن برای اکتشاف دیدگاه قرآن، از قدم های اساسی برای شکل گیریِ علم دینی و علوم انسانی اسلامی است. این مقاله، با عرضه سوال فوق به قرآن، و تحلیل آیات مرتبط با مراتب هستی، به این نتیجه دست یافته است که: «هستی» به صورت یک «شبکه » است و همه موجودات در یکدیگر اثرگذار و اثرپذیر هستند و روابط میان آنها به صورت «برآیندی» است و می توان کل آن را در قالب یک «مخروط یا هِرم» به تصویر کشید که از وجود بینهایت آغاز شده است و با طی مراتب شش گانه «عالَم مشیّت و امر، لوح محفوظ و مفاتیح الغیب، عرش و روح، کرسی، ملائک، سماوات»، به عالم ارض و ماده رسیده است، و برای دست یابی به حقیقتِ هر پدیده ای باید روابط آن در کل شبکه هستی را در نظر گرفت.