مدیران مدرسه

هدف این پژوهش بررسی نوع رابطه(تعیین رابطه) بین کارکردهای مدیریت منابع انسانی در محیط های یادگیری (استخدام، آموزش گسترده، پویایی داخلی، امنیت کارکنان، شرح شغلی شفاف، پاداش و مشارکت) با عناصر فرسودگی است. رویکرد پژوهش کمی و راهبرد آن توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران دبیرستان های متوسطه نظری(متوسطه دوم) استان کردستان هستند. تعداد کل این مدارس 336 موسسه است که با استفاده از فرمول کوکران، 179 نفر به عنوان نمونه تعیین شدند. روش نمونه گیری تصادفی نسبی است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه استاندارد پرسشنامه کارکردهای منابع انسانی(HRF) و پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ(MBI) است. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره (گام به گام) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین کارکردهای مدیریت منابع انسانی با مؤلفه کارکرد شخصی رابطه تبیین کننده وجود دارد. بین کارکردهای مدیریت منابع انسانی و بعد فراوانی مؤلفه اضمحلال عاطفی در سطح 05/0 در مؤلفه پویایی داخلی به صورت مثبت و مستقیم معنی دار است. به این معنی که کارکرد ضعیف مدیریت منابع انسانی در مؤلفه های یاد شده باعث مسخ شخصیت می شود و کارکرد قوی باعث تقویت آن می گردد. رابطه بین مؤلفه آموزش گسترده با بعد شدت مؤلفه اضمحلال عاطفی(رابطه به صورت معکوس و منفی) معنی دار است. بعد پویایی داخلی، در مورد بعد فراوانی کارکرد شخصی نقش تبیین کننده تری دارد. رابطه بین مؤلفه های پاداش و مشارکت ، پویایی داخلی و پاداش و مشارکت ( به صورت رابطه مثبت و مستقیم)معنی دار است.

در این پژوهش از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد و حجم نمونه به تعداد 95 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی از 112 نفر جامعه آماری مدیران انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته در مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود و داده ها پس از جمع آوری به وسیله نرم افزار  SPSSویرایش 16 تجزیه وتحلیل و از آمار توصیفی و آزمون آماری ANOVA و t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که مدیران در هر یک از مهارت های فنی، انسانی و ادراکی نیاز به آموزش دارند. اولویت اول در نیاز آموزشی مهارت های فنی و پایین ترین اولویت مهارت انسانی بود. بین میانگین نیاز به مهارت های فنی، انسانی و ادراکی در رشته تحصیلی مختلف  مدیران، تفاوت معنی داری وجود دارد. در میانگین نیاز به مهارت های فنی، انسانی و ادراکی در مدرک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس، در مقاطع تحصیلی ابتدائی و متوسطه اول و سوابق خدمت مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.

 هدف کلّی این پژوهش، طراحی الگوی شایستگی مدیران مدارس دوره ابتدایی شهر تهران است. برای دستیابی به این هدف، اهداف فرعی شناساییِ ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های الگو، اولویت بندی و ارزیابی آن  تدوین شده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر داده ها آمیخته اکتشافی است. از نظر ماهیت و نوع مطالعه، پژوهش حاضر بر مبنای نظریه داده بنیاد و به روش پیمایشی مقطعی انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش، 30 نفر از متخصّصان دانشگاهی و خبرگان آموزشیِ با سابقه مدیریت مدارس به ویژه دوره ابتدایی انتخاب شده و از طریق مصاحبه و فن دلفی شاخص های الگوی شایستگی مدیران شناسایی شده است. یافته های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از نظریه داده بنیاد، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، انتخاب شدند و نتایج در سه مرحله اجرای فن دلفی به تأیید رسید. در نهایت، 124 مفهوم کلیدی در قالب 13 مؤلفه و 6 بعد شناسایی شده است. جامعه آماری پژوهش در مرحله کمّی، شامل 175 نفر از مدیران مدارس دوره ابتدایی شهر تهران است. نمونه آماری 120 نفر  (40 مدیر زن و 80 مدیر مرد) است که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کیفی از نظریه داده بنیاد و در مرحله کمّی از آزمون تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تأییدی، 124 گویه تأییدشده این پژوهش، در قالب 6 بعد شامل شایستگی های ذهنی -بینشی (با 2 مؤلفه و 15 گویه)، شایستگی های درون فردی (با 2 مؤلفه و 20 گویه)، شایستگی های بین فردی (با 2 مؤلفه و 17 گویه)، شایستگی های اخلاقی (با 2 مؤلفه و 11 گویه) شایستگی های عملکردی (با 3 مؤلفه و 40 گویه) شایستگی های رهبری (با 2 مؤلفه و 21 گویه) طبقه بندی شده است.

هدف اصلی این نوشتار، تحلیل و نقد کتاب « تاریخ مدیریت آموزشی از منظر کتب درسی » می باشد. این کتاب، واقعیت مدیریت آموزشی را در یک دوره زمانی نسبتاً طولانی در آینه کتب درسی عمومی این حوزه بازنمایی می کند و به واسطه انتخاب ابزاری متفاوت برای مرور سیر تاریخی مدیریت آموزشی، کتابی ارزشمند به شمار می آید. بنابراین، ضمن تحلیل ویژگی های ساختاری، محتوایی و روش شناختی این اثر تاریخی، قوت ها و کاستی های آن شناسایی و استخراج شد. از مهم ترین نکات قابل تأمل در این کتاب می توان به اعتبار طبقه بندی دوره های تاریخی مدیریت آموزشی در مقایسه با طبقه بندی های مشابه، کاربرد واژه های چندمعنایی در نام گذاری دوره های تاریخی، ابهام در تمیز کتب درسی عمومی و تخصصی مدیریت آموزشی و عدم تجانس درونی محتوای هر دوره اشاره نمود. همچنین، درنتیجه مقابله متن، کیفیت ترجمه فارسی کتاب از حیث جایگزینی معادل های تخصصی فارسی و صحیح، سلاست و روانی متن و نیز قواعد نگارشی و ویرایشی مورد ارزیابی قرار گرفت.